Ermeni Meselesi 2. Cilt
Yusuf Hikmet BayurQuotes
Asya Türkiye’si pek uzun yaşamaz; genç Türklerin kudret fışkırtısından sonra, Osmanlı devletinin, işleri düzenlenme kabiletsizliği, türlü ulusların hazırlamakta oldukları devletten ayrılma ve onu dağıtma işini bütünleyecektir. Durumu en iyi çözümleme yolu Rumeli’deki gibi davranmak olacaktır; Ermenistan’lar, Suriye’ler, Arabistan’lar kurmak. Bunlar Rusya için tehlikeli komşular olamazlar (…)
(Rus Bakan Sazanov’un görüşlerini rapor
eden St. Petersburg Fransız işgüderi Doulcet’in Paris’e gönderdiği 12 Eylül tarihli yazıdan)
…Genel müfettişlerin seçimi Nisan 1914de yapıldı. Norveç ordusundan binbaşı Hoff: Van, Bitlis, Harput ve Diyarbakır vilayetleri kesimine,
Felemenk Doğu Hindistan sömürgeleri işyarlarından Westenek: Trabzon, Erzurum, Sivas vilayetleri kesimine genel müfettiş olacaktır.
400 altın lira maaş, ve tahsis edilen ev ile birlikte.
I. Cihan Harbi başlamasıyla işbaşı yapamadılar(!)
Bunlar Sevr’i Sevr’den önce imzalamışlar!Kitabı okudu
14 Mayıs 1914’te yeni Mebusan meclisi açılırken padişahın söylevinde iş kapalı geçilir; söylevde Osmanlı-Rus ıslahat anlaşmasının sözü geçmediği gibi orada padişah şunları söyler:
“Umur’u vilayatın sıkı bir teftişe tabi tutulması, asayişin takriri ve iktisadın temini için elzem göründüğünden taksimatı coğrafiye itibariyle altı müfettişlik idaresi ihdas ve her mıntıkaya bir müfettişi umuminin tayini tasvip edilmiştir. Bu teşkilatın memleket için feyzdar olacağını ümit ederim.”
Bab-ı Ali baskınından ve hele Mahmut Şevket paşanın öldürülmesinden sonra Osmanlı ülkesindeki Türk halk efkarı ve basını öyle bir biçimde elde tutulmuş ve öyle bir tedhişe tâbi kılınmıştı ki hükümet tıpkı Abdülhamit devrinde olduğu gibi hiç kimseye hesap vermek korkusunda olmadan her şeyi yapabilecek bir duruma girmiştir.
(12 Şubat 1914 tarihli Tanin gazetesinde sadece -genel ıslahat- adı altında kamuoyuna sunulan haber ile, yedi vilayette meskun bulunan Ermenilere ve ataması yapılacak yabancı genel müfettişlere idari, askeri, yargı alanında verilen geniş hakların üstünün örtülmesi amaçlanmıştır.)
İngiltere, Türkiye’nin parçalanmasını istiyorsa, bize mirastan payımızı resmen istemekten başka bir şey kalmaz.
(Alman Büyükelçisi Vangenhaym’ın 10 Haziran 1913 tarihli raporu)