Antik Nümismatiğe Giriş

Eskiçağda Para

Oğuz Tekin

Eskiçağda Para Quotes

You can find Eskiçağda Para quotes, Eskiçağda Para book quotes, the most impressive sentences and paragraphs on 1000Kitap.
Tarih kitapları ilk sikkeleri yapanların Lydialılar olduğunu yazmaktadır. Gerçekten de sikkenin icadını Lydialılar ile ilişkili görmek için elimizde yeterli kanıt vardır. Bu kanıtları iki grupta toplamak mümkündür : yazılı antik kaynaklar ve arkeolojik buluntular. Sikkenin icadı ile ilk bilgiyi İ.Ö. 5. yüzyılda yaşamış ve "tarihin babası" olarak ün yapmış olan Halikarnassoslu (Bodrum) Herodotos'tan almaktayız. Herodotos, ilk kez altın ve gümüş sikke basan ve kullananların Lydialılar olduğunu söylemektedir. Herodotos'un altın dediği gerçekte elektron olmalıdır. Çünkü ilk sikkeler elektrondan yapılmışlardır. Ayrıca İ.S. 2. yüzyılda yaşamış olan Pollux da sikkeyi kimin icad etmiş olabileceği sorusuna yanıt ararken, Kolophonlu Ksenophanes'in sözlerini aktarır. Ksenophanes'in sikkenin icadı ile ilgili olarak saydığı kişi ve halklar arasında Lydialıların da adı geçmektedir. Dolayısıyla Herodotos'un İ.ö. 5. yüzyılda, Ksenophanes'in de İ.Ö. 6. yüzyılda yaşadığı göz önüne alınırsa, verdikleri bilgileri göz ardı etmemek gerekir.
Her ne kadar, Roma imparatorluğu İ.S. 395 yılında ikiye ayrılmış ve imparatorluğun Bizans olarak bildiğimiz Doğu yarısının hakimiyeti Arcadius'a (İ.S. 395-408) kalmış ise de, Bizans sikkeleri Arcadius'un sikkeleriyle değii de, kendisinden neredeyse yüz yıl kadar sonr.a tahta geçmiş olan Anastasius'un (İ.S. 491-518) sikkeleriyle başlatılır. Bunun en basit ve tek nedeni, gerek Arcadius gerekse ondan sonra tahta geçen birkaç imparatorun sikkeleri yine Geç Roma sikkelerine benzemektedir; oysa Anastasius'tan itibaren sikkeler, özellikle bronzlar, farklılık göstermektedirler. Bu farklılık, Bizans sikkelerinin Anastasius'tan itibaren başlatılmasının daha uygun olacağını göstermektedir.
Reklam
Eski Yunanca nomisma ve latince nummus sözcükleri sikke anlamını taşımaktadır. Bu sözcüklerden türetilmiş bir terim olan nümismatik, "sikke bilimi" olarak türkçeye çevrilebilir. Kendisine uğraşı alanı olarak nümismatiği seçen ve konuya bilimsel bir bakışla yaklaşıp, malzemeyi (sikkeleri) metodlu bir şekilde inceleyen kişilere de "nümismat" diyoruz.
yine biz aynı, arkeolojide 1 numara olmamız gerekirken
Türkiye'de ise ilk antik nümismatik dersleri 1940'lı yıllarda İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi'nde Alman bilim adamı Prof.Dr. Cl. E. Bosch tarafından başlatılmış olup, onun ölümünden sonra da, halen kesintisiz olarak sürdürülmektedir. Fakat ne yazık ki ülkemiz, yapılan arkeolojik kazılarda ele geçen sikke sayısı açısından bütün dünya genelinde belki birinci sırayı almasına karşın, bunları değerlendirecek nümismatlar açısından çok yetersizdir.
Yazılı kaynaklardan, sikkenin icadından birkaç yüzyıl ön­cesinden beri Ege dünyasında madenlerin, büyük baş hay­vanların, üç ayaklı kazanların, baltaların vb. araç gereçlerin para olarak kullanıldıklarını öğreniyoruz.
Anadolu'da basılan ilk sikkeler ise altın ve gümüş alaşımı bir maden olan elektrondan basılmışlardı. Günümüze kalmış çok sayıda elektron sikke mevcuttur.
Reklam
Gerek cumhuriyet gerekse imparatorluk döneminde sikkenin içerdiği değerli maden miktarının azaltılması ya da benzer düzenlemeler yapıldığını görüyoruz. Fakat önemli sayılabilecek düzen!emeler ya da reformlar arasında Aurelianus (İ.S. 270-75) ve Diocletianus'un (İ.S. 284-305) reformlarını gösterebiliriz. İ.S. 3. yüzyılda baş gösteren yüksek enflasyon nedeniyle para reformu kaçınılmaz olmuştu.
Çoğu kent, sikkelerinin üzerinde yer alan tipleri uzun süre değiştirmemiştir. Bazı tipler, onları sikke tipi olarak kullanan kentlerin adeta armaları haline gelmişlerdir. Örneğin, Ephesos'da arı, Miletos'da aslan, Phokaia'da fok balığı, Khios'da grifon, Side'de nar, Atina'da baykuş, Korinthos'da kanatlı at, Aigina'da kaplumbağa, Syrakusai'da Arethusa başı, Metapontion'da buğday başağı gibi.
Roma'da Cumhuriyet döneminde yıllık devlet bütçesi ve para basımı Senato'nun kontrolu altındaydı. Sikke basımından fiilen sorumlu memurlar ise üç kişiden oluşmaktaydı.
Anadolu'da basılan ilk sikkeler ise altın ve gümüş alaşımı bir maden olan elektrondan basılmışlardı. Günümüze kalmış çok sayıda elektron sikke mevcuttur.
Reklam
Antik çağda sikke basımı için kullanılan metaller esas olarak altın, gümüş ve bakır/bronz idi.
Roma
İmparatorluğun geç döneminde ise, önyüzdeki imparatorun adından önce D N harfleri bulunmaktadır. Bu harfler, Dominus Noster (Efendimiz) anlamına gelmektedir. İmparatorun unvanları arasında bulunan P F ise, Pius Felix (=dindar mutlu) anlamındadır.
Tarih kitapları ilk sikkeleri yapanların Lydialılar olduğunu yazmaktadır. Gerçekten de sikkenin icadını Lydialılar ile ilişkili görmek için elimizde yeterli kanıt vardır.
llk sikkelerin elektrondan basılma nedeni, Sardes yakınındaki Tmolos dağından doğan Paktolos Irmağı'nın (Sart çayı) alüvyonlarında bu ma- denin doğal halde bulunmasıdır.
Sikke basımında ilk darp makinesi günümüzden ancak üçyüz yıl önce (17. yüzyıl) kullanılmaya başlanmıştır. Bu tarihe kadar sikke basımı elle yapılıyordu. Antikçağda darphane oldukça basit bir atölye idi. içerisinde bir örs, ocak, tartı, kalıpçı aletleri, kalıplar ve çekiç bulunuyordu.
38 öğeden 1 ile 15 arasındakiler gösteriliyor.