Estetik Doktrinler
Suut Kemal YetkinEstetik Doktrinler Gönderileri
Estetik Doktrinler kitaplarını, Estetik Doktrinler sözleri ve alıntılarını, Estetik Doktrinler yazarlarını, Estetik Doktrinler yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Güzel, gerçekleşen özdür, amacına uygun düşen ve onunla birleşen eylemdir; güzel, gözlerimizin önünde varlıkların ortasında ahenkli olarak geçen ve tabiatından gelen uymazlıkları silen güçtür. ...
İyi, aranılan uyumdur; güzel, gerçekleşen ahenktir.
sanatla ahlâkın bağdaşması isteniyorsa, onların ayrımlarını ve özgürlüklerini de kabul etmek gerekir.
tabiatın bize verdiğini tekrarlamak neye yarar? Çünkü kopya daima orijinalin aşağısında kalacaktır; ve bir şeyin benzerini vermek ne kadar tam olursa ondan alınacak haz da o oranda azalacaktır. Hoşa giden, bir şeyin benzerini çıkarmak değil, yaratmaktır. En küçük buluş, bütün öykünme şaheserlerini aşar.
Sanatçı ne yaptığını bilir ama, tasarladığı düşünüyü soyut tarzda kavrayamaz; onu ancak duyusal biçimler içinde göz önüne getirebilir. İmge ve düşünü, onun düşüncesinde birlikte vardırlar ve birbirinden ayrılamazlar.
Sanatın nesnede görmek istediği şey, ne onun maddi gerçeğidir, ne de genelliği içinde soyut düşünüdür; istediği şey bir görünüş, gerçekliğin bir imgesi, nesnede görünen düşüncel şeydir; iki terim arasındaki bağı, onların uyumunu, içten ahengi kavrar. Bundan dolayı duyduğu ihtiyaç tamamıyla içseldir... Böyle bir görü karşısında, ruh, çıkara bağlı bütün isteklerden kendini kurtulmuş bulur.
sanat, insan çabasının ürünüdür, insan ruhunun bir yarışıdır. Onu bilimden ayıran, düşüncenin değil, esinin ürünü olmasıdır. Bu açıdan dikkate alınırsa, sanat, ne öğretebilir, ne de başkasına öğretilir. Sanat dehaya vergidir. Sanatta yaratıcılığın yerini bir şey alamaz.
Sayfa 90Kitabı okudu
Siyasal özgürlük için, ahlak özgürlüğü şarttır; ahlâk özgürlüğü de güzelliğin etkisi ile gelişmektedir.
Sayfa 84Kitabı okudu
özgürlüğe karşı olan her şey, yalnız güzelliğe zarar vermekle kalmaz, ahlâk alanındaki eylemlere de zarar verir.
Sayfa 83Kitabı okudu
bir yapının bütün bölümleri o yapımın kavramından meydana geliyorsa, yapı düzgündür ve ihtiyaca uygundur; ama özgür görünüyorsa yani onun biçimi bir amaç olmaksızın kendisinden çıkıyor izlenimi veriyorsa ancak güzeldir. Bununla beraber bir yapı hiçbir zaman tam olarak özgür görünmeyecektir; çünkü kapılar, pencereler, şömineler onun hangi iş için yapılmış olduğunu her zaman hatırlatacaktır. Aksine, hissolunmaz surette değişen yılankavi bir çizgi güzeldir, çünkü hareketin kendinden doğduğu, özgürce yapıldığı görünümünü vermektedir. Erdemli bir eylem, ancak güzellikle yani özgürlükle sevimli olur. Eğer bu eylem ahlak yasası baskısı altında yapılmış görünürse ona değer verebiliriz, ama haz alamayız.
İnsanlığın ideali, insan bütünlüğünün gerçekleşmesi olduğu kadar ölçü ve uyum idealidir. İşte Schiller burada, insanın bütün yetileri arasındaki güçlü uzlaşmayı amaç ediniyor ve bunu yalnız güzelliğin başarabileceğini söylüyor. Güzellik ise her iki içgüdünün ortak bulundukları oyun içgüdüsünün konusudur. İnsan ancak güzel bir şey karşısında bulunduğu vakit insanlığının tam sezgisine erecek, kendisini tüm olarak insan hissedecektir. Yalnız güzelliğin etkisiyledir ki insanın içgüdüsü anlaşacak, duyguları düşünceleriyle; duyularının çıkarları aklının yasalarıyla uzlaşacaktır.
Sayfa 80Kitabı okudu