Felsefe Sözlüğü
VoltaireSözler ve Alıntılar
Fikir
Fikir nedir?
Beynimde, resim halinde canlanan bir imge.
Demek ki sizin bütün düşünceleriniz imgelerden ibarettir.
Elbette; çünkü en soyut fikirler bile gördüğüm bütün nesnelerin bir devamından başka bir şey değildir. Genel olarak varlık sözünü özel varlıkları tanımış olduğun için kullanıyorum. Sonsuzluk sözünü de, birtakım sınırlar gördüğüm, bu sınırları da genişletebildiğim kadar genişlettiğim için söylüyorum; kafam imgelerle dolu olduğu içindir ki fikirlerim var.
Peki bu tabloyu yapan ressam kim?
Her hâlde ben değilim, çünkü doğru dürüst resim yapmasını beceremem; beni kim yarattıysa fikirlerimi de o meydana getiriyor.
Demek siz de, her şeyi Tanrı'da gördüğümüzü söyleyen Malebranche gibi düşünüyorsunuz?
Peki bu eylem nasıl meydana geliyor?
Bütün konuşmalarımızda size bir şeycikler bilmediğimi, Tanrı'nın kimseye gizini açmadığını kaç kez söyledim. Yüreğimi çarptıran, damarlarımdaki kanı dolaştıran kim, bilmiyorum; bütün hareketlerimizin ilkesi nedir, onu da bilmiyorum; siz de kalkmış nasıl duyduğumu, nasıl düşündüğümü anlatmamı istiyorsunuz? Hiç olacak şey mi bu!
Ateşli hastalıkta sayıklama, öfkede kudurma ne ise, boş inançta da bağnazlık odur.
Sayfa 9
Filozof, bilgeliği yani doğruyu seven insan.
Sayfa 273
"Tarih kitaplarını, insanoğlundan tiksinmeden okumaya imkân yoktur."
İnsan ancak korktuğu şeye tapar, korktuğu şeye sığınır ve onu yatıştırmak ister; bütün çocuklar gökyüzünü ilgi duymadan görürler; ama gök gürledi mi, titremeye başlar, kaçıp saklanırlar. İlk insanlarda kuşkusuz böyle davranmışlardır. Ancak bir çeşit filozoflar çıkmış gök cisimlerinin hareketini fark etmiş herkesi onlara hayran etmiş, tapındırmış olabilir; ama basit, hiçbir aydınlığa erişememiş çiftçiler böylesine soylu bir yanılgıyı benimseyecek kadar bu işe akıl erdiremiyorlardı.
Sayfa 308