Felsefe ve Doğa Bilimleri
Doğan ÖzlemSözler ve Alıntılar
Yüzyıllar boyu felsefe geleneğinden yoksun kalmış bir toplumun felsefecilerinin Batılı felsefecilere oranla işleri daha zordur; çünkü onlar iki görevi aynı anda yerine getirmek zorundadırlar. Bu görevlerin ilki, ülkemizde bir temel felsefe kültürünün oluşmasına telif ve çeviri eserlerle katkıda bulunmak, felsefe konularını ve problemlerini, felsefe alanlarını felsefeye ilgi duyan okuyucuya, geleceğin felsefecilerine Türkçede tanıtmaktır; fakat bu tanıtma işinin felsefecinin özel seçimlerinden, kendi “felsefe”sinden bağımsız olamayacağı da açık bir olgudur, çünkü felsefeci her şeyden önce kendi doğrultusunda “felsefe yapan” kişidir.
Sayfa 24 - PdfKitabı okuyacak
Türkçe felsefe literatürü hâlâ çok cılızdır; temel felsefe eserlerinin büyük bölümünün hâlâ çevirileri yoktur; felsefe disiplinlerini genişliğine ele alan telif ve çeviri kitap sayısı hâlâ son derece yetersizdir.
Sayfa -18 - PdfKitabı okuyacak
Her bilimsel ifade, özellikle her yasa, hipotez ve kuram, aykırı olgular karşısında yetersiz hale gelebilir. Zaten bilim tarihi, aynı olgular topluluğu hakkında geliştirilmiş rakip kuramlara yeterince sahiptir. İşte bu olgunun kendisi, bilimi sürekli bir eleştirel etkinlik kılar. Her bilimsel sonuçtan, her bilimsel ifadeden şüphe edilebilir.
Sayfa 33 - PdfKitabı okuyacak
“Havaya bırakılan tüm cisimler düşer” sonucunun doğruluğunu tam olarak saptamak olanaksızdır, çünkü bunun için havaya bırakılan cisimlerin her zaman (geçmiş, şimdi, gelecek) ve her yerde (uzayda) düştükerinin tüketesiye gözlemlenmiş olması gerekirdi. Bu, zaman açısından olanaksız olduğu gibi (en azından, geleceğe ilişkin gözlemlerimiz olamaz), uzay açısından da olanaksızdır (çünkü uzayın her yerinde gözlem yapma olanağımız yoktur). Öyleyse gözlem ve deneylerimiz, tümevarımla ulaşılan sonuca dayanak sağlamakta, onu desteklemekte, fakat sonucu geçerli kılamamaktadır.
Sayfa 28 - PdfKitabı okuyacak
Modern dönemle birlikte büyük bir sıçrayışa geçen
doğa bilimleri uzunca bir süre kesin bilginin ölçütü ve
referans noktası oldu. Buna göre, bilimsel geçerlilik iddiasındaki bir bilginin doga bilimlerini model alması
neredeyse bir zorunluluktu. Hiç kuşkusuz, doga bilimlerinin sonuçlarının endüstriyel ve teknolojik uygulamalarla toplum yaşamına getirdiği katkıların bunda
büyük rolü vardı. Buna karşılık felsefe, doğa bilimlerinin
bütün serüvenlne baştan berl eleştirel blr mesafeden
tanıklık ettl, Zaman zaman bilim karşısında gerekslz ve
metafizik sayılan feksefenln vazgeçilmez rolü, bilimlerin
özellikle 20. yüzyılda düştükleri kriz esnasında yeniden ortaya çıktı.
Felsefe ile doğa bilimleri arasındaki bu ilişkiler ağını
ortaya koyan Felsefe ve Doğa Bilimleri modern bilim
kavramının yeni blr bakış açısıyla ele alınmasında farklı
bir kapı aralıyor. .