Türk - Islam medeniyetinin en önemli ve en yaygin müesseselerinden biri hiç süphesiz vakiflardir. Vakif bir kimsenin Allah’a yakinlasmak amaci ile menkul veya gayrimenkul mülk veya emlakini dini, hayri veya içtimâî bir gayeye müebbeden haps ve tahsis etmesidir. Hayra hizmet amaci ile kurulan vakiflarin iki temel unsuru vardir: Ayni ile intifa olunan müessesat- i hayriyye ve bunlara kaynak saglayan müstegallat-i vakfiyye. 1- Müessesat -i hayriyye cami, mescid, han, hamam, hastane, Imaret, ashane, misafirhane, darü’l-aceze, makbere, çesme, yol, köprü gibi insanlarin hemen hepsinin yararlandiklari bizatihi vakif tasinmazlardir. 2- Müstagallat-i vakfiyye ise müessesat-i hayriyyeye kaynak saglayan, gelir getiren ve onlarin ile’l-ebed yasamasini mümkün kilan tasinmaz varliklardir. Devlet -i aliyyede mesihat makamina yükselen alimler fikhin hemen her konusunda fetvalar vermislerdir. Fakat en yogun fetva faaliyeti vakiflar konusunda olmustur diyebiliriz. Ben burada daha ziyade üç büyük Seyhülislâmin Ebüssu‘ud ile Ankara’li Bayramzade Haci Zekeriyyazade Yahya ve Çatalcali Ali Efendi’lerin fetvalari ile vakfi anlatmaga çalistim. Fetvalarin birbirinden bagimsiz birer mes’ele oldugunu göz önünde tutarak her birine italik harflerle fetvanin içerigini özetleyen bir kenar- baslik ekledim. Ayrica manâ ve muhtevalarini bu günkü dille açiklamaya çalistim. Böylece kitabin tam ve kamil manada olmasa bile Türk - Islam vakif kültürünü ve hukuk tefekkürünü yansitan bir eser olmasini amaçladim. - H. Necati Demirtas - Salacak - Mayis 2019
