Filolojinin Oluşumu
Süheyla BayravFilolojinin Oluşumu Sözleri ve Alıntıları
Filolojinin Oluşumu sözleri ve alıntılarını, Filolojinin Oluşumu kitap alıntılarını, Filolojinin Oluşumu en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Bir dildeki birimlerin her birinin başka bir dilde tek kelime ya da deyimle karşılanamayacağı düşünülürse, sözlük hiçbir zaman bakışımlı listeler halinde ortaya çıkmaz. Az ya da çok, üst-dile baş vurmak zorundadır.
Filolojik eleştiri, kutsal kitaplardan düzmece parçaları, tarih kitaplarında gerçek olaylara karışan menkıbeleri, hukuk kitaplarında temel metne eklenen şerhleri ayırmak amacıyla girişilen çalışmalarla başlar. Ortaçağ'da bir metin kopya edilirken, bu metne başkalarının öne sürdüğü görüşler, açıklamalar (glose) katılır, temel metin ile açıklamaları birbirinden ayıracak bir işaret kullanmamakta sakınca görülmezdi. Hümanistler eklenen parçaları, filolojik ölçütlere dayanarak atıp arı metni saptamaya çalışmışlardır.
Filoloji ile Merkür
Martianus Capella, her bilim kolunun konularını, ilkelerini örnek vererek açıklamakla yetinmemiş, bunları kümelere ayırıp, iki dereceli bir öğretim düzeni kurmuş ya da zamanında kurulmakta olan bir düzeni savunmuştur. Bu tarihten sonra okullarda uygulanan sisteme göre ilk öğretimde üç ders okutulurdu: gramer, retorik, diyalektik. Bu ilk kümeye trivium (üçlü kol) adı verilirdi. Fransızca'da trivial kelimesinin "bayağı" anlamına gelmesi trivium'un öğretimde ilk basamak olmasıyla açıklanır: İkinci kümeye quadrivium (dörtlü kol) denirdi. Bu kümede aritmetik, geometri, astronomi, müzik okutulurdu.
Filologların önem verdikleri bir başka konu da, belli bir parçanın intihal olup olmayışıdır. Ortaçağ’da intihal kavramı yoktu. Yazılı metne bir özerklik, kendi başına bir varolma hakkı tanınırdı. Onu, her isteyen istediği yere, kendi eserine yerleştirebilirdi. Yazılmış metin, adeta, toplumun malı olurdu. Yazar, başka metinlerden aynen ya da biraz değiştirerek aldığı kısımları kopya etmekte bir sakınca görmezdi.
Sayfa 142
Retorik, fonksiyonel olduğu dönemlerde; üç alanda uygulanıyordu: savunmada (judiciaire), bir konunun tartışılmasında (deliberative), bir kişi ya da olayın övülmesinde (epidectique).
Tarihsel niteliğini hak etmek için edebiyat tarihleri nasıl olmalıdır
Nasıl davranmak gerektiğine ilk değinenlerden biri olan tarihçi Lucien Febvre, Rabelais'yi incelediği kitabında şöyle der: Rabelais'yi anlamak isteyenlerin, onu yaşadığı döneme yerleştirmeleri ve bu dönemi bütün düşünce akımları ve tutumlarıyla tanımaları, Rabelais'nin aracılığıyla bir dönemi değil, dönemin bütünü içine yerleştirilmiş bir Rabelais'yi ele almaları doğru bir davranış olur.
Sanatta özgün olmak gerektiği, yeni görüşler, yeni duygular getiren yazarın değerli olduğu fikrini Romantikler yaymışlardır. Klasik çağda, sanatçıdan ne konuda, ne kuramda yenilik beklenmez, eserlerini işleyiş tarzına bakılırdı. Pascal "yeni bir şey demedim, demesinler. Söylediklerimin metne yerleşme düzeni yenidir. Top oynarken, iki taraf da aynı topa vurur, ama biri ötekisinden daha ustaca" demez mi?
Eukleides geometrisi, bugün nasıl tek geometri sistemi olarak kabul edilmiyorsa; Einstein nasıl Newton'unkinden başka bir fizikten söz edilebileceğini göstermişse, gramer de çeşitli açılardan ele alınacak bir konudur. Chomsky, en yetkin gramerin tanımlanamıyacağını, ancak var olan yapıtlar arasında dildeki cümlelerin en çoğunu üretecek güçte olanı seçebileceğimizi söyler. Chomsky; üç tip gramer ele alır (bunlara biçimci gramer de denir):
1) Sonlu durumlu gramerler (grammaires a etats finis)
2) Dizimsel gramer (grammaire syntagmatique)
3) Dönüşümlü gramer (grammaire transformationnelle)
Bu gramerlerin verimlilik derecelerini eleştirerek, bugün için en değerli olanı arar. Daha doğrusu dönüşümlü gramerin neden ötekilerden üstün olduğunu kanıtlar.
Dil sorununu yeniden tanımlamak dil olgusunun ne olduğunu saptamak gerektiğini öne sürer: Bilimde, yöntem ile konu arasındaki ilişkiye değinen bilgin "konunun (objet) bakış açısından önce var olıması şöyle dursun; sanki görüş açısı konuyu yaratır" der.
XIX. yy
Genetik görüş dışında bilimli çalışma yapabileceği olumsuz görülen bu dönemde amaç, çeşitli dillerin tarih boyunca gösterdikleri biçimleri toplamak, bunları karşılaştırmak ve değişmelerin kurallarını bulmaktı. , Böyle bir çalışma dil olgularını, örneğin bir sesi, bir morfoloji birimini tek başına incelemeyi gerektiriyordu. Bu yüzden tarihsel dilbilimine atomist denir. Bu dilbilimi, konuyu küçük birimlere böler. Dilin öteki olgularından ayırdığı birimin zaman içinde oluşumunu izler.