Fütuhat-ı Mekkiyye 7
Muhyiddin İbn ArabiQuotes
Allah sana yardım etsin, bilmelisin ki: Uyku, kulu duyu alemini görmekten berzah âlemini görmeye götüren bir haldir. Berzah (ve hayal) âlemlerin en kâmilidir ve ondan daha kâmili yoktur. Berzah, âlemin kaynağının aslıdır. Gerçek varlık ona ait iken o bütün işlerde de hükümrandır. Anlamlara beden giydirir, kendi başına var olmayanı kendi başına var olana döndürür, suretsizi suret sahibi yapar, imkânsızı mümküne dönüştürür, işlerde dilediği şekilde tasarruf eder.
Berzah (hayal) bu serbesliğe sahip iken -ki o Allah’ın yaratıklarından biridir- Yaratan’ın nasıl olduğunu zannedersin? O, hayali yaratan ve ona bu gücü verendir. Hal böyle iken Allah hakkında nasıl olur da ‘sınırlılık’ hükmü vermeye niyetlenir ve ‘Allah imkânsıza güç yetiremez’ dersin. Hâlbuki Allah’ın yaratıklarından biri olan hayalin imkânsıza güç yetirebildiğini kendinden biliyorsun. Hayalin beden giydirip ayaktaki şahıslar şeklinde sana gösterdiği anlamlardan kuşku duymazsın. Allah ' bir takım arazlardan ve suretlerden ibaret olan Ademoğullarının amellerini de böyle getirir.
Hak Teala’nın, ‘Beni zikredin, ben de sizi zikredeyim’
Sözünde Hangi Zikir Kastedilir?
Cevap:
Burada ‘uygun karşılık (cezaen vifaka)’ şeklindeki zikir kastedilir.
Allah ‘uygun bir karşılık olarak’25 demiştir. Burada Allah’ın zikredilmesi,
kulun zikrinden sonra gelir. Allah şöyle buyurur: ‘O size salât e d e r .’26
Başka bir ifadeyle, kendi zikrini sizinkinden sonra getirir ve siz O’nu
zikredene kadar O sizi zikretmez. Siz ise, sizi buna muvaffak kılıp zikrini
size ilham etmedikçe, O’nu zikretmezsiniz. Dolayısıyla kendisini
O’nunla ya da kendisiyle zikretmeniz üzere, size zikretmeyi hatırlatır.
Allah da sizi sizinle ve kendisiyle zikreder. Burada ‘ve’ bağlacını kullandık
‘veya’yı değil! Çünkü her iki zikir de Allah’a aittir. Bazı bilginler
için de iki zikir olabilir, bazı insanlarda ise bir tarz zikir olabilir.
İçinde Susmak
Farz ya da Allah'ın zikri olmaksızın, susmasına konuşmanın girdiği kimse 'susmamıştır.'
Sayfa 206
Tefekkür ayetlerini akletmeyle ilgili ayetlere ya da duyma veya bilmeyle veya iman etmeyle ilgili ayetlere taşıyıp söz konusu ayetlerde fikri kullanmaya kalkarsan, genel anlamda isabet etmemiş olursun. Öyleyse bu gücü, Allah’ın ‘tefekkür eden bir topluluk için’ ortaya koyduğu ayetlerde kullanmalısın. Eşyayı yerlerinden çıkartma ve ayetleri
Kulun Hâkk’a hediyesi
ise, Rabb’ini sevmeyi kendisine giydirdiği bu nefsi Hakk’a iade etmektir.
‘Bana uyun ki sizi sevsin.’30
Binaenaleyh nefsin dehlizlerini sadece Allah ehlinin büyükleri bilebilir. Öyleyse sufilerin bu konudaki ölçüleri olmaksızın, itaatlerden haz almakla ve meşakkatin senden kalkmasıyla sevinme ve haz alma! Bu şehvet Allah yolunda olduğu zannedilen hususlarda bidat ehliyle -ki onlar gençlerdir- taze parlak delikanlılarla ve kadınlarla arkadaşlığa bitiştiğinde, bu ilginin ortadan kaldırılışında gizli bir ilahi tuzak vardır. İnsanın hazzı bu sınıfın dışındakilere iliştiğinde, Allah’ın tuzağı (müridin kendi başına degerlendireceği) bir teraziyle öğrenilemez. Başka bir ifadeyle sâlik, Allah için arkadaşlık yapmak ile doğanın şehveti nedeniyle arkadaşlığı ayırt edemez. Şu var ki sâlik Allah’ı bilenler ile -ki onlar vera sahipleridir- ya da -zevk sahibi ise- şeyhiyle arkadaşlık yaparsa, (bu tuzağı) öğrenebilir.
Sayfa 239
‘Emrolunduğurı gibi doğru ol5494 buyurdu. Ona kayıtsız anlamda istikamet
üzerinde olmayı emretmedi. Çünkü daha önce işlerin Allah’a döneceği
belirtilmiştir. Allah ise, her yolun sonudur. Burada mesele ilahi isimlerden
hangisine ulaşacağın ve varacağınla ilgilidir. O ismin sonucu olan
muduluk, nimet, bedbaht ya da azap kişide hükmünü uygular. Binaenaleyh
‘istikamet’, meşru yol üzerinde hareket etmek ve durmaktır.