Sadece edebî kudreti ve tesirinin genişliği ile değil, eserlerinin muhteva değeri bakımından da Türk edebiyatının en büyük şahsiyetlerinden Fuzûlî’yi konu edinen bu çalışma, Tâhirü’l-Mevlevî’nin bu büyük şairle ilgili kaleme aldığı üç metni bir araya getiriyor: Fuzûlî’nin Bağdat Kasidesi, Fuzûlî’nin Şikâyetnâme’si ve Fuzûlî’ye Dair.
Fuzûlî’nin poetik düşüncesi ve Tâhirü’l-Mevlevî’nin ilmî eser ortaya koyma amacı arasında zamanın tahrip ediciliğine karşı koyan bir ilişki mevcut. Bu ilişki; edebî eser karşısında amaç, düşünce ve niyetin birbirine el verdiği bir bağ aynı zamanda. Fuzûlî, Farsça Divan’ının mukaddimesinde şiirlerini överken onları “Zamanenin gün görmemiş, tecrübesiz yeni yetişmiş güzelleri, yalnızlık derdini çekmiş yetimler” olarak vasfeder. Fuzûlî’nin isteği Necef ve Kerbela toprağında ortaya çıkan; veliler burcunun suyuyla, havasıyla vücud bulan şiirlerinin nereye giderlerse, nerede konaklarlarsa hürmet ve itibar görmesidir.
Tâhirü’l-Mevlevî de Fuzûlî’nin Bağdat Kasidesi ve Şikâyetnâme’sini şerh etmiş, Fuzûlî hakkında “ufak, tefek bazı yanlışların doğrultulması” için kaleme aldığı yazıları Fuzûlî’ye Dair başlığı altında bir araya getirmiştir. Kendi ifadesi ile bu çalışmaları kaleme almasındaki amaç, Fuzûlî’nin işitildiği kadar okunmayan, okunduğu kadar anlaşılamayan eserlerini zamanımız için daha anlaşılır hale getirmektir ve bugün yabancılaşmış olunan muğlak ifadeler ardındaki manâyı görünür kılmaktır. Fuzûlî’nin şiirleri anlaşıldıkça kendisinin sahip olduğu ilim ve şiir kudreti görülecek, böylece şiirleri, “yalnızlık derdini çekmiş yetimleri” anlaşılmazlık karanlığından kaynağını içindeki edebî kudretten alan ve hissedildikçe daha da artacak aydınlığa evrilecektir.
Elinizdeki bu çalışma ise Fuzûlî ve Tâhirü’l-Mevlevî’nin isteklerini bugüne taşıyan –naçizane- bir vasıta, bu isteklerin gerçekleşmesi ümidini hemen her sayfasında barındıran bir kitap olarak kabul edilebilir.
Fuzûlî Hakkında Üç Risale, Tâhirü’l-Mevlevî’nin, Fuzûlî’nin şiirlerini bugün için daha anlaşılır hale getirme amacına bir katkı sağlama düşüncesi ve niyetinin mahsulüdür.
