İtalyan Edebiyatı'nın temeltaşlarından Italo Calvino, bu romanının sonunda şöyle der: "Anlattıklarım özünde gerçektir; ancak roman kahramanlarının tümü hayal ürünüdür. Özellikle onuncu bölümde gördüğünüz milletvekilini kimseyle özdeşleştirmeye çalışmayın. Benim yarattığım alegorik bir roman kişisidir o. Bu bölüm dışında yazdıklarımı tümüyle kendi gözlemlerime dayandırmaya çalıştım; olgulardan çok düşünceleri temel alan bir anlatımda bu sizce önemliyse açıklamak isterim." Ellili yılların İtalyası'nda, bir seçim gününde, Cottolengo Düşkünler Yurdu'ndaki seçim sandığında gözlemci olarak görevlendirilen komünist partisi üyesi Amerigo Ormea'nın gönülsüzce başladığı bu olağandışı gün ve o insanlar arasında geçirdiği saatler, onun yaşamını hiçbir kişisel deneyimin sunamayacağı sorulara, düşüncelere, gözlemlere açıyor. Gözlemci, ellili yılların İtalyası'ndan bir kesit verirken, Amerigo Ormea'nın kişiliğinde insanlık sorunlarını ve insan yapısını da irdeliyor.
