Hinduizm

Veda, M.Ö. 2000-2500 yılları arasında Hindistan'ın kuzeydoğusuna (Pencap, Yukası İndus Havzası) akın eden Ari işgalcilerin dinidir. Kaynağı, "Hint-İran" özelliği taşıyan düşüncelere kadar gider.

Sayfa 9 - İletişim YayınlarıKitabı okudu

Hinduizm'in başlangıcında, önem ve kutsallık bakımından "Söz Biçimindeki Mutlak" diye adlandırılan Veda'ya benzer başka bir metin yoktur elimizde. Veda sonrası Hindistanı'nın en eski belgeleri (Hinduizm'in ve dolayısıyla konumuzun dışında kalan Jainizm ile Budizm'in din kitaplarını bir yana bırakırsak) Büyük Destan ve onu izleyen Puranalar'dır. Bunlar, Veda'dan daha yeni belgelerdeki dili bile aşan modern bir dille kaleme alınmış Sanskritçe metinlerdir; ancak din öğelerinin geniş bir yer tutmasına karşın, dinsel metin sınıflandırmasına girmezler. Bu sırada Veda, en azından ad olarak Hindu inançlarının temeli olmayı sürdürmektedir. Kurgu ise, uzun süre ayrıcalıklı bir durumda Upanişadlar'a dayanacaktır; skolastik öğreti sınırları içinde kalan Brahmanalar ile Sutralar, yöntemler arasına alınmazlar.

Sayfa 23 - İletişim YayınlarıKitabı okudu

Reklam

me.

@littledragon·

Hinduizm nedir? Olumsuz açıdan, varlığın tüm din dışı biçimlerinden ayrılarak tanımlandığı için, bizimkilere benzeyen bir din değildir. Bazı bakımdan felsefe kurgusundan bazı bakımdan toplumsal yaşamdan ayrılamaz. Toplumsal yaşam, yaşam biçimleri olarak, sınıflar ve kastlar çevresinde düzenlenir. Bunlar, dinin kaynağı olan görev ve zorlayıcı ahlaka göre yapılmış bölümleridir. Önemli bir terim olan dharma canlı ve cansız varlıkların "dayanağı" olarak tanımlanır. Hem kendi geniş kapsamı içinde yer alan yasayı hemde kuralcı yöntemlerdeki olayları yöneten düzeni, özellikle de ahlak yasasını, dinsel değeri gösterir. Dharma, bizim din kavramımıza en uygun olan terimdir, hatta bu kavramı hem aşar hemde ötesinde kalır.

Sayfa 36Kitabı okudu

Galgenfrist

Daha sonra, Hinduizm'in, çok uzun bir süre ilişkide olacağı İslâmiyet'in kalıcı etkisine uğrayıp uğramadığını saptamak için 12. yüzyıla bakmak gerekir. Çünkü bu tarihten itibaren, açıkça Hindu kökenli olan mezhep hareketleri İslâmiyet'ten etkilenmişe benzemektedirler: resimlerin kaldırılması, dinin saflaştırılmış görünümler benimsemesi, bazı mistik uygulamalar. Hinduizm ile İslâmiyet arasındaki benzerlikten söz eden modern yazarlar, Hindu çileciliği ile sûfi mistisizmini karşılaştırırlar. Bunda da haklıdırlar. Çünkü Hindu olguları İslâm'a bu derece yakın olmasaydı, İslâm'ın etkisinden söz edilemezdi. Bu kanıtı çürütmek güçtür. Ama yine de, belki Kabîr dışında ya da Kabîr de aralarında olmak üzere, kimisi melez daha modern mezheplerdeki Hinduist gelişmede, her şey, kesinlikle iç mantık ve harekete özgü güçle açıklanmak zorundadır. İslâm'dan alıntıyı açıkça yansıtan, az sayıda ve genellikle önemsiz birkaç Hindu metni vardır. Kısacası, kastları ve Hindu kurallarını pekiştirme yönünde herhangi bir mezhebin ortaya koyduğu tepki, bu etkiyi daha iyi gösterecektir.

Sayfa 38 - İletişim YayınlarıKitabı okudu

Galgenfrist

Budizm ile Jainizm birbirinden ayrı şeyler değildir. Kökende Hindu toplumunun içinden çıkan reformcu mezheplerdir. M.Ö. 6. yüzyılda doğan bu hareketler, Brahman karşıtı bir tutum izlemişler; Veda'nın yetkesini reddetmişler ve giderek tümüyle yeni kuramlar oluşturmuşlardır.

Sayfa 39 - İletişim YayınlarıKitabı okudu

Galgenfrist

Brahman-Kşatriya ikilisi, linga kültü, egemenlik kavramında Şivalaşma görünümü gibi. Ama bu, bağlı din kavramlarını beraberinde taşımadan gerçekleşemezdi. Böylece Kamboçya'da Khmer öncesi Fou-nan İmparatorluğu'nun (2. yüzyıl) Budizm'i benimsemesine karşın, Khmer kralları Hinduizm'i resmi devlet dini yaptılar.

Sayfa 41 - İletişim YayınlarıKitabı okudu