“Kadın Nedir?” başlığını taşıyan bu sayımızda hem Osmanlı Dönemi hem de Cumhuriyet Dönemi yazarlarının kalem ürünlerine yer vermek suretiyle, bu ezelî ve ebedî muammaya yerel ve evrensel bağlamlarda farklı bir bakış getirmeye çalıştık.
Malum olduğu üzere, kadın konusunu gündeme taşıyan ilk müstakil Türkçe kitaplar, 1879 yılından sonra yayımlanmaya başladı; bunlar arasında özellikle şu eserleri burada hatırlatmak gerekir:
Şemseddin Sami, Kadınlar, İstanbul 1879.
Fatma Aliye, Nisvân-ı İslâm, İstanbul 1892.
Ahmed Rıza, Kadın, Paris 1908.
Halil Hâmid, İslâmiyet’te Feminizm yâhûd Âlem-i Nisvânda Müsâvât-ı Tâmme, İstanbul 1910.
Odette Laguerre, Feminizm, Âlem-i Nisvân, Çeviren: Baha Tevfik, İstanbul 1911.
Celal Nuri, Kadınlarımız, İstanbul 1913.
Yakub Kadri, Kadınlık ve Kadınlarımız, İstanbul 1923.
Cemal Zeki, Genç Kız ve Kadınlarda İntihar: Sebeb, Korunma Çareleri; İctimâ‘î-Tıbbî, İstanbul 1927.
Selahaddin Âsım, Türk Kadınlığının Tereddîsi yâhûd Kadınlaşmak, İstanbul, Tarihsiz.
Bunlarda dile getirilen ve getirilmeyen talepler, Mustafa Kemal Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmasından sonra gerçekleştirilmeye ve tabiri caizse kadının hakkı takdir edilmeye başlandı.
İşte bu sayımızda, bu bağlamda yapılabilenler ile yapılamayanları sergilemek istedik.
Dosya Yazıları’nda Erendiz Atasü, İrem Oruç, Seçil Karal Akgün ile Şennur Tutarel Kışlak ve Damla Tufan bu konudaki araştırma sonuçlarını ve düşünce ürünlerini sergilediler.
Kadınlar, geçen yüzyıldan itibaren bilim sahasında önceki çağlarla karşılaştırılamayacak başarılara imza attılar; Günseli Naymansoy, Ebru Açık Turğuter ve Londa Schiebinger makalelerinde bu başarı öykülerinden bazılarını işlediler.
Türk Düşünce Tarihi’ne yapıtlarıyla çeşitli katkılarda bulunan Halide Edip Adıvar, Suat Derviş ve Bedia Akarsu üzerine makaleler ile otomobil yarışçısı Samiye Cahit Morkaya hakkındaki yazı da Dosya Yazıları içerisinde karşılaşacağınız metinler arasında yer almaktadır.
***
Dosya-dışı Yazılar'da Ergun Türkcan, aslında geçen sayımızda bıraktığı yerden tartışmasını sürdürdü ve bu defa modernleşme konusunu inceledi. Sina Akşin, Sakarya Zaferi sonrası yaşananları ele aldı. Özlem Parer ise bir dönem İstanbul’da bulunan Bizantolog Arkeolog Fyodor İvanoviç Uspenski’yi ve çalışmalarını tanıttı.
Köşe Yazıları’nda Mehmed Halid Bey ile Remzi Demir ve Ergun Türkcan’ın ilginizi çekeceğini düşündüğümüz üç makalesine yer verdik.
Geçmişten Metinler’de ise Bursalı Mehmed Tahir’in “İslam’da Kadın” başlıklı yazısı yer aldı.
Burada hepsine teşekkür etmek isteriz.
Ayrıca bu sayının hazırlanmasına büyük katkıda bulunan ve misafir editörlük yapan Bülent Ecevit Üniversitesi Öğretim Üyesi Figen Uzar’a da şükranlarımızı sunarız.
İstanbul Sözleşmesi’nin tartışıldığı bir dönemde hazırladığımız bu sayıda, Yayın Kurulu olarak şunu söylemek istiyoruz:
“Kadınlar yaşayacaklar, eşit ve özgür olacaklar!”
