Tarihten günümüze kadar insanın bulunduğu her yerde az veya çok medenileşme hareketinin görüldüğü bilinen bir gerçektir. Bu bakımdan, günümüze gelinceye kadar birbirinden farklı kaç medeniyetin geldiği kesin olarak bilinmemektedir. İslam dinin kabul eden milletlerin el birliği ile meydana getirdikleri İslam medeniyeti, Asya, Afrika ve Avrupa'nın önemli bir kısmında hakimiyetini kurmuştu. Bu medeniyet, özellikle günümüz, Avrupa'sının medeniyeti olarak Batı Medeniyetinin gelişmesinde de önemli bir rol oynadı. Bu durum normal karşılanmalıdır. Zira, tefekkür, araştırma, okuma ve ilimle uğraşmayı nafile ibadetlerden daha üstün tutan; böylece ilmi teşvik eden, alimin uykusunu daha değerlendiren bir dinin mensubu, elbette ilimle meşgul olacaktır. Bu uğraş ise medeniyet ve vasıtalarının gelişmesine yardımcı olacaktır.
Bu eser, İslam Medeniyeti ve Müesseselerini temel kavramlara dayanılarak ortaya koyan bir eserdir. Müesseseler, Hz. Peygamber, döneminden başlayarak kronolojik gelişmelere göre işlenmiştir.