Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

İslamcılık Cereyanı 1

Tarık Zafer Tunaya

İslamcılık Cereyanı 1 Sözleri ve Alıntıları

İslamcılık Cereyanı 1 sözleri ve alıntılarını, İslamcılık Cereyanı 1 kitap alıntılarını, İslamcılık Cereyanı 1 en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
İktidarın dayanağı ve sınırı olarak adalet
Adaletsiz bir hükümet müstebittir. Müstebit bir hükümet ise ahlaksızdır ve İslamiyet'e de mensup olamaz. İslam dini istibdadı reddeder. Bu suretle hakimiyeti ve hükümranı, topluluğun bizzat ahlakı ve "tahalluk" tarzı olan adalet hudutlamaktadır. Adalet hakiki medeniyetin, binaenaleyh beşeri saadetin "üssülesası"dır. Adaletsiz hakiki bir hükümetin payidar olamaması lazımdır. Bizzat devlet başkanı adil olmalıdır. "Sultanı adilin bir günü altmış sene ibadetten efdaldır (daha faziletlidir)". Adaletle hareket sultana yardımcı olan devlet personelinde de aranır. Zalim bir hükümete yardım eden, "zalime kalem açan, divitine lif koyan da avanı zalimedendir."
Büyük ve kalabalık halk kitleleri, imparatorluğun bir parçasını gasp etmekle, Müslümanları yenilgiye uğratmakla biten harplerin ve sosyal karışıklıklar içinde bunalıp; kurtuluş çaresini Tanrıdan aramak ve dilemek üzere camilere sığındıkları zaman, ibadetlerini müteakip, İslamcı cereyana mensup hocaların vaazlarıyla karşılaşmakta ve derin bir iç acısı ve vecd içinde kendilerine bu cereyana hakim ana fikirlerin telkini imkanı bulunmaktadır. Hükümetin şaşırmış, ordunun perişan, iktisadi "içtimai ve ahlaki durumların bozuk ve sarsık" bulundukları bir zamanda, bu vaazlarından müminler şifa beklemektedir. Böylece, İslamcı cereyan psikolojik telkin imkan ve kudretine de sahip olmuştur.
Reklam
İslamcılık cereyanı, İkinci Meşrutiyet'in düşüncesine hakim siyasi ve ideolojik cereyanların muhakkak ki, en tesirli ve kuvvetlisi olmuştur. Bu cereyan da, Garpçılık, Türkçülük, Adem-i Merkeziyetçilik ve fikir alanında ikinci planda kalmış sosyalizm cereyanları gibi ideolojik ve siyasi bir karaktere sahiptir. İdeolojiktir çünkü, müesseseler ihdas edecek bir fikir ve inanç sistemi olduğunu iddia, gerçekleşmek için de sosyal bir hareketi davet etmektir. Siyasidir çünkü, topluluğu, yani Osmanlı Devleti'ni blok halinde muhafaza ve bütünlüğünü idame için de onu da belli bir gayeye yöneltmek istemektedir. İslamcılık cereyanının asıl özellikleri diğer cereyanlara nazaran daha fazla çeşitliliğe sahip oluşunda da siyasi müesseseler üzerinde daha fazla durmuş olmasındadır.
İki rasyonalizmden biri...
Meşrutiyet İslamcıları, İslam dünyasındaki "modernizm" eğilimlerinden faydalanmasını bilmişlerdir. Gerçekten, İslam dünyasındaki çağdaşlaşma iki cereyana dayanmakta idi: Birinci cereyan, laik ve gerçek rasyonalisttir (akılcı). Din ve dünya işlerini birbirinden ayırmak, devletin din işlerine karışmasını mümkün kılarak devlet idaresini dinin vesayetinden kurtarmak amacını güden bu cereyan çağdaş medeniyetin şartlarına da uygundu.
3- İslamiyet devrimcidir
Müslümanlık asırlarca evvel bugün Batı'nın benimseyip pek yeni saydığı devrimci toplum esaslarını koyduğu için, adeta inkılaplardan tasarrufu temin etmiştir. Avrupa'nın yeni esaslar addettiği prensiplere dayanan toplum ve devleti asırlarca evvel kurmaya muvaffak olmuştur. İslamiyette, akıl ve tabiat dışı hiçbir hurafe yoktur. Başka dinlerle mukayese edildiği takdirde, Müslümanlık kadar idari, siyasi ve ahlaki esaslara müstenid bir din görülemeyecektir. Tam manasıyla sosyal bir din olan Müslümanlık halkın reyine müracaat, hürriyet, adalet, müsavat, uhuvvet (kardeşlik), düşmana kuvvetle mukabele, ruhaniliğe (RUHBAN YANİ DİN ADAMLARI SINIFINA) ve tegallübe YER VERİLMEMESİ, istibdat ve zulme karşı huruç (isyan) gibi sosyal ve siyasi prensipleri kabul etmekle çağdaş medeniyet seviyesinde br devlet ve hayal vücuda getirmek kabiliyetine de, kudretine de sahiptir. Sadece fertler arasında değil, zümreler, kavimler, millet ve devletlerarası kardeşliği, beynelmilel sulh projelerinden hatta sosyalizmden daha iyi başarmış ve gerçekleştirmiştir. Zalimleri mahvetmiştir. Bu bakımdan İslamiyet "manii terakki" değil, bilakis "amiri terakki" (ileriliği emreder) dir.