Kazan Hanlığı Tarihi

23 Ağustos'da Rus askeri, Kazan şehrini her taraftan sararak muhasara altına aldı. Kazanlıların bu muhasarayı kırma hareketleri muvaffakiyetsiz kaldı. Bir hafta içinde Ruslar kale etrafinda siperler kazıdı ve ağaçtan kuleler inşa ettiler. Kulelerin yapılamayacağı yerlere topraktan tepecikler yaptılar. Kazan her taraftan kule ve siperlerle

Sayfa 136 - Tsarstvennaya Kniga///Kurbskiy, İstoriya Knyazya Velikogo MoskovskogoKitabı okudu

Onur

Tatar kadınları

Tatar kadınları kendi isimlerini Kazan Hanlığı tarihine yazdırabilmişlerdir. Rus vakanüvisileri Nur Sultan, Fatma, Gevherşad ve Süyümbike hakkında uzun uzun hatıralar yazmışlardır. Tarihî vesikalar Nursultan hanbikenin şahsiyetini daha mufassal, daha sarih tiplendiriyorlarsa da, Kazan Hanlığı ahalisi ve Kazan müverrihleri Süyümbike'ye daha fazla ehemmiyet vermiş ve onu daha canlı olarak yaşatmışlardır. Tatar müverrihlerine göre, Süyümbike hanlığın son muktedir ve müstakil padişahıdır. Onun tahttan indirilmesi, hanlığın sukutunun en bariz bir manzarasını teşkil etmiş ve bu vaka millî facia tarzında her milliyetçi bir Tatarın kalbinde yazılı kalmıştır. N. M. Berejkov Kırım Hanbikesi Nur Sultan adlı çalışması, Nur Sultan'ı konu etmektedir. Süyümbike hakkında pek çok efsane gerek Tatarlar, gerekse de Ruslar arasında bugüne kadar gelmiştir. Kazanlı müverrih Hadi Atlasî Süyümbike isminde tarihî bir eserini bu hanbikeye tahsis etmiştir.

Sayfa 163Kitabı okudu

Reklam

Onur

1469 senesinde Rus hükümeti Kazan şehrine karşı ilk kez büyük bir sefer açtı. Harp planı, Kazan kalesini hem yukarı hem de aşağı İdil'den sıkıştırmak usulü ile yapılmıştı. Bunun için Rus askeri, Ustüg ve Nijniy Novgorod şehirlerinde iki mintıkaya toplanmıştı. Ustüg kolu, Moloma, Vyatka ve Kama nehirleri yolu ile Kazan'ı aşağıdan

Sayfa 25Kitabı okudu

Onur

1478 senesinin ilkbaharında Rus kuvvetleri İdil Nehri ile Kazan'a doğru yürüdü. Fakat hiçbir netice elde edemeden pek çabuk geri dönme mecburiyetinde kaldı. Zira, şiddetli fırtına ve yağmur, Kazan'ın muhasarısına mâni oldu.

Sayfa 27Kitabı okudu

Onur

Yadigar Han

Yadigar Han, Rusçulukla milliyetçilik arasında uzun vakitler tereddüdde kaldı. Evvela o Astrahan'dan Rusya'ya hizmet için gitti. Sonradan Ruslarla münasebetini kesti ve halkının yanına döndü. Kazan halkı istiklal mücadeleleri devrinde onu kendisinin bayraktarı olarak han yaptı. Harbin başlarında çok cesurane harp ettiyse de, harbin mağlubiyet saati çaldığı vakit, o canlarını vatanları için fedaya hazır askerleri gibi kahramanlık gösteremedi. O, ölünceye kadar harp etmediği gibi kaçmaya da çalışmadı ve tereddüt ile korku içinde kendi düşmanlarına esir düşmeyi uygun gördü. Son Kazan hanı Ali Ekrem ise tam tersine, son damlasına kadar vatanının istiklali için mücadeleden vazgeçmeden - ancak fırsat artık kaçırılmış idi- kendisinden daha kuvvetli düşmanının iradesini kıramadı ve tarihin akıntısının kurbanı olarak şehit düştü.

Sayfa 162Kitabı okudu

Onur

Uluğ Muhammed Han'ın tantanavi zaferleri ile başlayan [ve elli sene devam eden] Kazan Hanlığı'nın satvetli devri, Rus askerî kuvveti ile Muhammed Emin Han'ın Kazan tahtına getirilmesi ile sona erdi. Bundan sonra Rusçu partinin tegallübü ile hanlığın ecnebi himayesi altında yaşama devri başladı. Rus hükümeti kendi arzusuna nail oldu: Kazan, Rus askeri tarafından istila edildi ve Rusya, Kazan Hanlığı'nda kendisine münasip rejimi kurdu. Karamzin'e göre İvan, Moskova'da kiliselere ayinler yapmayı ve bayram çanlarını çalmayı emretti ve huzur içinde Tanrı'ya şükretti ki Tanrı, babası Vasiliy'in esarette göz yaşı döktüğü Mahmud'un Devleti'ni ona verdi. Bu zaferin hatırası olarak İvan, kendisinin eski unvanına Bulgar Knezi sıfatını da ilave etti. Moskova Knezliği'nin Kazan Hanlığı'na verdiği haraç ilga edildi. III. İvan memleketini Tatar tahakkümünden kurtarmayı gaye edinmişti. Bunun birinci basamağı, Saray hanlarının himayesinden (1480) memleketini kurtarmaktı. 1487 yılında ise Kazan Hanlığı'na ödediği haraca da son vererek bu gayesini tamamladı.

Sayfa 34Kitabı okudu