Klasik Türk Şiirinin Anlam Dünyası; Edebi Türler ve Tarzlar
Metin Akkuş (Akademisyen)Klasik Türk Şiirinin Anlam Dünyası; Edebi Türler ve Tarzlar Hakkında
Klasik Türk Şiirinin Anlam Dünyası; Edebi Türler ve Tarzlar konusu, istatistikler, fiyatları ve daha fazlası burada.Hakkında
Klâsik Türk edebiyatının oluşması yüzyıllarla ifade edilebilecek bir dönemi kapsar. Böylesine geniş bir zaman diliminde yaşanmış bir edebi kültürün tanınması, o kültürün yansıdığı eserlerin tanınmasıyla mümkündür. Kültürel birikim zaman, mekan ve insanla adeta bütünleşmiştir. Öyle ise yüzlerce yıllık bir tarih, bu tarihin yaşandığı bir coğrafya ve bu toprağın kültürünü oluşturan insan, yani Osmanlı tanınmadan Osmanlı kültürü tanınamaz. Edebi metinler, bizlere bir hayal adamı olarak tanıtılan Osmanlının gerçek yüzünün tanınmasına yardımcı olacak önemli kaynaklardan biridir. Osmanlı kültürünün anlaşılması ve tanınmasının sırrı da edebi türlerde ve tarzlarda; yani insanın kendini ifade tarzları ve sunuş biçimlerinde saklıdır. Bu eserde, Osmanlı kültürünün anlaşılması, tanımlanması ve gün yüzüne çıkarılabilmesinde önemli bir görev yüklenen edebi tür ve tarz konusu ele alınmıştır. Gerçekte eserde, edebi tür ve tarz konusunun bir sorun olarak ele alınması gerektiği vurgulanarak okuyucunun dikkati konu üzerinde toplanmaya çalışılmıştır. Eserin bütününde tür ve tarzların tartışmaları, konu çevresinde geliştirilen teoriler; türlerin tanımı, ortaya çıkışı, amacı, gelişimi, değişimi ve benzerlerinin tespitine çalışılmış; örneklendirme, örnek metinleri sadeleştirme ve geniş bir bibliyografya çalışmasına yer verilmiştir. Yapılan incelemeler sonucu tespit edilen tür ve tarzlar meselesi, araştırma konuları arasına alınmaya çalışılmıştır.
Edebî türler ve tarzlar konusu geniş kapsamlıdır. Her bir edebi tür ve tarz ayrı bir araştırma konusu yapılabilecek özelliktedir. Ancak burada okuyucunun, hiç olmazsa, konu başlıkları ve örnek metinlerle yüzleştirilmesine çalışılmış, bu çabanın daha kapsamlı çalışmalara alt yapı hazırlayacağı düşünülmüştür. Tür ve tarzla ilgili bilgiler genellikle ansiklopedilerde ve edebiyat tarihlerinde; özel olarak da araştırma çalışmalarında kayıtlı olan bilgilerin karmasıdır.
Klâsik Türk edebiyatında edebi tür ve anlatım biçimlerini örneklendirecek çok sayıda eser vardır. Ancak çalışma alanının sınırlandırılma zorunluluğu nedeniyle bağımsız eserler ve düzyazı türleri bu eserin kapsamı dışında tutulmuştur. Söz konusu nedenle başlangıç olarak, bağımsız eserlerden önce, divanlarda yer alan konuyla ilgili örnek metinlerden seçmeler yapılması pratik bulunmuş ve uygulanmıştır. Eserde şiir tür ve tarzlarının divanlardaki örnekleri üzerinde çalışılmış, ihtiyaç durumunda ilgili mesnevi metinlerinden de yararlanılmıştır. Konuyla ilgili ikinci adım, düz yazı örneklerinin incelenmesidir. Edebi tür veya tarzların bağımsız örneklerde takip edilmesi ise, ancak her konu başlığını ayrı bir çalışma konusu yapabilecek araştırmalarla mümkündür. Özellikle akademik çalışmaların bazı konu başlıkları bu çalışma tarzını örnekleyen ve zenginleştirilmesi gereken çalışmalarıdır.
Eserin Giriş bölümünde, bir problem olarak edebi tür ve anlatım biçimlerinin değerlendirmelerine yer verilmiştir. Konu üzerinde, doğu kültüründe mevcut bir birikim bulunmaması nedeniyle ilgili kaynaklardan yararlanılarak batı kültüründeki tür tartışmaları özetlenmeye çalışılmış, okuyucu tür ve tarz konusuna hazırlanmaya çalışılmıştır. Doğu kültüründe konunun değerlendirilmesi, bilinen başlıkların diğer doğu edebiyatlarında da benzeri başlıklarla değerlendirilmiş olmasından hareketle, Türk edebiyatı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Sonuç Yerine başlığı da, Giriş bölümünde başlıklandırılan tür ve tarz kümelendirmelerinin eser adlarıyla içinin doldurulduğu özetleyici ve okuyucuyu yönlendirici özelliktedir.
Klâsik Türk edebiyatında yer alan tür ve tarzlar eserde alfabetik düzende verilmiştir. Konu başlıkları asli imlaları dikkate alınarak yazılmış, ancak metnin içinde geçen tür ve tarz adları günlük konuşma dilindeki şekilleriyle verilmiş; uzatma, tireleme vb. işaretler kullanılmamıştır (sâkî-nâme: sakiname vb.)
ISBN: 9789750191473Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak
Benzer Kitaplar
Yazar Hakkında
Metin Akkuş (Akademisyen)Yazar · 4 kitap
Edebiyat araştırmacısı. 19 Nisan 1961, Erzurum doğumlu. Atatürk Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı (1984) mezunu. Yüksek lisansını “Türk Edebiyatında Şehrengizler ve Bursa Şehrengizleri” adlı tezle (1987) ve doktorasını “Nef‘i, Sanatı ve Türkçe Divanı (İnceleme - Karşılaştırmalı Metin)” adlı tezle (1991) Atatürk Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde tamamladı. Aynı yerde araştırma görevlisi (1985-91) olarak çalıştı. 1991’de yardımcı doçent, 2000’de doçent oldu. Dakka Üniversitesi Modern Diller Bölümünde Türk Dili Bölümü başkanlığı (1996-98), Enstitü yönetim kurulu üyeliği (1996-98), AÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Bölümü başkanlığı (2001-) görevlerini yürüttü. Bangladesh Foreign Language Teachers’ Association’ın yayın organı Bafolta Journal’ın danışma kurulu üyeliğini (1997-98) üstlendi.
Makaleleri, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Atatürk Üniversitesi Edebiyat Bilimleri Araştırma Dergisi, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, GÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Türk Kültürü, Yedi İklim, Dergâh dergilerinde yayımlandı. XVI. Yüzyıl Divan Nazmı, XVIII. Yüzyıl Divan Nazmı, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, TDV İslâm Ansiklopedisi için bölüm ve madde yazdı. Türkiye Yazarlar Birliği üyesidir.
ESERLERİ:
Nef‘i Divanı (1993), Hicvin Ankaları: Nefi ve Sihâm-ı Kazâ (İnceleme-Karşılaştırmalı Seçme Metinler, 1998), Nef‘î Divanı’nda Tipler ve Kişilikler (1995), Osmanlı Edebiyatı Araştırmaları (Makaleler, 2000), Divan Edebiyatında İnsan-1: Dini Kişilikler (2000).
