Koçi Bey Risâlesi, XVII. Yüzyıl Türk tarihçiğinin kaynakeserlerinden birisidir. Koçi Bey aslen bir devşirme olupOsmanlı sarayına girmiş ve IV. Murad’ın danışmanlığınıyapmıştır. IV. Murad gibi etrafına korku salmış bir padişahınkarşısında hiç çekinmeden düşüncelerini söylemesidolayısıyla kendisi “Türk Montesquieu’sü” olarakda adlandırılmıştır. Koçi Bey, 1631 yılında IV. Murad’asunduğu toplam 22 risâleden oluşan bu raporlarındaIII. Murad döneminde başlayan devlet yönetimindekibozulmaların ne şekilde düzeltilebileceği üzerindedurmuştur. Koçi Bey, devletin zirvesi olarak gördüğüKanunî Sultan Süleyman döneminin tekrar diriltilmesiamacındadır. Bunun için de en başta timar sisteminincanlandırılmasını ve ulufeli kul sayısının azaltılmasını gerekligörür. Koçi Bey’in bu önerileri IV. Murad’ın 1632yılında başlayan ıslahat çalışmalarında etkili olmuş pekçok ulufeli kul timara çıkmıştır. Ünlü tarihçi Hammer’inbilim dünyasına tanıttığı Koçi Bey Risâlesi, Almanca,Macarca ve Rusça olarak yayınlandı. Elinizdeki kitap1631 yılında Abdullah Halife tarafından stinsah edilipEbuzziya Tevfik tarafından 1895 yılında bastırılan nüshaesas alınarak hazırlandı. Kitap eskiyazı metin, transkribeve bugünkü Türkçe ile hazırlanarak geniş bir okuyucukesimine hitap etmesi düşünülmüştür.
