Cumhuriyet’in ilk yıllarında kırsal bölgelerin canlanması ve inkılâplara bağlı nesiller yetiştirilmesi amacıyla kurulan Köy Enstitüleri, köylerde bilinçli bir toplum inşa etme kaygısıyla tesis edilen ilk teşkilatlardan biridir. Ancak kısa zamanda İslam karşıtı komünist fikirlerin yuvaları oldukları yönündeki ön yargılar nedeniyle, “kalifiye insanlar tarafından idare edilen ilkel kurumlar” ve “iyi niyetten yoksun yapılar” olarak yaftalanmışlardır.
Enstitülerin kapatılmasıyla kamuoyunda bugüne değin devam eden bir dizi tartışma başlamıştır. Köy enstitüleri, kişilere bağlı teşkilatlanmanın kalıcı olamayacağını net bir şekilde ortaya koyar. Yaşanan gelişmeler, yönetime yerleşmiş etkili bir azınlığın halkın uyanmasından korktuğunu, aydınlanmayı kendileri için tehlikeli gördüklerini meydana çıkarmıştır. İsmet Türkmen, Köy Enstitüleri (1940-1954) başlıklı bu çalışmasında, Köy Enstitüleri’nin tarihini dönem kaynakları ışığında herkesin anlayacağı bir dille okurların dikkatine sunuyor.
