“Eğer sevgi yoksa zorla sevdiremezsiniz zaten.”
Tolstoyun qısa romanı Kreutzer Sonat, qadın-kişi münasibətləri, qadının cəmiyyətdəki yeri, evlilik, cinsiyyət rolları və statuslar üzərinə düşündürən əsərdir. Romanda əsas hekayə kitabın ortalarında, üstəlik də sonu bilinən bir faciənin ustalıqla danışılması ilə başlayır. Bir neçə böyük yazarın da etdiyi kimi hekayənin sonu əvvəlcədən etiraf edilməsinə rəğmən məzmun elə bir şəkildə çatdırılıb ki, kitabı oxumaqla paralel olaraq hadisələr göz önündə canlanır.
Usta yazarlar həyata dair mövzular üzərinə əsərlər yazdıqları zaman insanlığın əsas və əsrlər boyu dəyişməyən problemlərinə toxunmağa çalışırlar. Otello sindromu (pataloji qısqanclıq) - şəxsin aşiq olduğu insanı xəstəlik dərəcəsində qısqanmasıdır. Həyat yoldaşının onu aldatdığını düşünən qəhramanı yeyib-bitirən bu şübhə ilk zamanlar onu qorxutsa da, hekayənin davamında qısqanclığın yaratdığı narahatlıq və qəzəbdən bəslənən bir insana çevirir. Bütün varlığını ələ keçirən şübhə və qısqanclıqla başqa heç bir düşünməyəcək hala gəlir. Həqiqəti dərk etməsi yox dərəcəsindədir, beynində ssenarilər qurduqca şübhələr nifrətə çevrilir. Bu nöqtədən sonrası isə şiddət və ölümdür.
Hər şeydən öncə Tolstoy Kreutzer Sonatın sadəcə qısqanc, cinayətə meyilli, qadın düşməni bir obraz tərəfindən danışılan roman olmadığını anlamağımızı istəyir. Hamımızın dəyərli dərs çıxara biləcəyi bir polemikadır. İstənilən sadəcə oxumaq deyil, həm də doğru nəticəyə varmaqdır.
Kırmızı Pazartesi kitabında olduğu gibi başta bize ortada bir cinayet olduğunu söyler. Biz tüm kitap boyunca katilin ağzından aşama aşama cinayet işlenene kadar neler olduğunu, katilin bu suçu ne tür bir ruh haliyle işlediğini dinleriz bir tren yolculuğu süresince.
Öncelikle kitabın çok fazla etkisinde