Bu kitap ilmî açıdan Kur’ân’ın, yaratılışın başlangıcı ve Hz. Âdem’in yaratılışı ile ilgili anlatımının bir tefsiri mesabesindedir. Bu konularda Kur’ân’ın anlatımı ve işin ehli olan ilim ve düşünce adamlarının söyledikleri dikkate alınmıştır. İlk bölümde Kelime-i tevhid (lâ ilâhe illallah Muhammedün Resûlullah) konusu, bu kelimenin fazileti, şartları ve yüce Yaratıcı’nın varlığının ispatıyla ilgili deliller ele alınmıştır. İkinci bölümde yaratılışın başlangıcı ve Allah’ın, yarattıklarını yaratma kudreti ele alınmıştır. Bu bölümde yaratılışın başlangıcının kapalı/gizli olmadığını, Allah’ın evvel ve ahir olduğunu, zahir ve batın olduğunu ve âlemlerin Rabbi olduğunu açıkladım. Allah’ın kemal sıfatları konusunu ve Allah’ın, kendini Kur’ân’da kullarına nasıl tanıttığını ayrıntılarıyla açıkladım. Allah’ın arşı yaratmasını -ve arşın mahlûkatın en büyüğü olduğunu anlattım. Allah’ın suyu, levh-i mahfuzu, zamanı, yeri ve dağları yaratmasını ve dağların, yerin yaratılışından sonra yaratıldığını ele aldım. Ayrıca yerin Allah’a kulluğunu ve O’na secde ettiğini, O’nu tesbih ettiğini, O’ndan korktuğunu, faydalarını ve yok oluşunu ele aldım. Göklerin yaratılışından, göklerin ve yerin bitişik olduğundan, göğün yerin çatısı olduğundan bahsettim. Yine göğün direksiz olarak yükseltildiğini, buna rağmen göğün yerin üzerine düşmediğini ifade ettim. Ayrıca ayın ve güneşin yaratılışını ve bu ikisinin göğe ve yere tabi olduğunu belirttim. Peşinden güneşin ziyasından ve ayın nurundan bahsederek ikisinin insanlığın hizmetine musahhar kılındığını anlattım. Güneş ve ay; günleri, ayları ve yılları hesaplamanın birer alametidir. Ayrıca gece ile gündüzün, yıldızlar ile yıldızların mahiyetlerinden bahsettim. Galaksilerin ve Allah’ın yıldızlara yemin etmesinin sebeplerini anlattım. Rüzgâr ve çeşitlerinin yaratılışından bahsederek faydalarına değindim. Basit ve küme bulutlar ile yıldırım, şimşek ve gök gürültüsüne değindim. Ağaçlara, bitkilere ve faydalarına, çeşitlerine, meyvelerine ve renklerine değinerek gölgenin yaratılmasını ele aldım.
Ali Muhammed as-Sallâbî
