Kürt Dilinin Tarihçesi
Faik BulutSözler ve Alıntılar
Osmanlı gezgini Evliya Çelebi, ünlü Seyahatname sinde, Kürtçe ve lehçeleri ele alırken, bu dilin ne kadar kadim ve zengin olduğundan bahseder. Kürtçe nin Farsça, Darice ve İbranice den farklılığını vurgular. Benzer biçimde Şemsettin Sami Kamus'ul Alem 'de ,Ziya Gökalp ise Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler isimli eserinde "Kürtçe nin diğer dillere benzemedigini, bağımsız ve zengin bir dil olduğunu "belirtir..
Sayfa 291 - Berfin YayınlarıKitabı okudu
İran -Osmanlı çatışmalarının ilgi alanı olarak sürekli biçimde ele değiştiren Kürdistan coğrafyası ,Kasr-ı Şirin Antlaşması ile ikiye bölündü.
Not :Ahmedi Xanî nin bu Kürdistan i ikiye bölen bu anlaşmayı eleştiren bir şiiri de vardır.
Sayfa 309 - Berfin YayınlarıKitabı okudu
1836-1837 yılları arasında Kürdistan ı gezip, Kürt lehçeleri üzerine çok sayıda makale yazan G.Girvinli şöyle diyor :
"Kürtçe, Kuzey ve Güney lehçelerden oluşuyor. Herbir lehçe de kendi arasında kollara ayrılıyor. "
Sayfa 273 - Berfin YayınlarıKitabı okudu
Kürt dilinin, genel bir akım ya da dalga halinde kullanılışının öncülüğünü şair Baba Tahir el Hemedanî ve el Hariri yapmışlardır.
Sayfa 271 - Berfin YayınlarıKitabı okudu
Kürtlerin yaşadığı coğrafyanın bölünmüşlüğü, tarihsel süreç içinde Kürtçe yi olumsuz açıdan etkilemiştir. Siyaset ve şiddet ,Kürtçe yi dört parçaya ayırmış; Kürtleri ,katı politik sistemler altında tutulmuştur. Karşılaşılan bu durum benzeri görülmemiş bir dil olayıdır. .
Ziya Gökalp; Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler başlıklı incelemesinde Kürtçe yi beş lehçede tasnif eder;
Kurmanc,Zaza ,Soran, Goran ve Lor
Gökalp e göre bu lehçeler Kadim Kürtçe den çıkmıştır.
Sayfa 275 - Berfin YayınlarıKitabı okudu
Baba Tahir, kasidelerini ve şiirlerini Kürtçe nin Goran lehçesi ile kaleme alınmıştır. Baba Tahir in yüzlerce Rubai, Gazel ilahi ve kasidesi bulunuyor. İlk derlenen eserleri Tahran da 1927 yılında basıldı.
Sayfa 272 - Berfin YayınlarıKitabı okudu