Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol

Liberalizmin İki Yüzü

John Gray

Liberalizmin İki Yüzü Gönderileri

Liberalizmin İki Yüzü kitaplarını, Liberalizmin İki Yüzü sözleri ve alıntılarını, Liberalizmin İki Yüzü yazarlarını, Liberalizmin İki Yüzü yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Hak hiçbir zaman iyiden öncelikli olamaz: Hak kavramının içeriği ancak iyi anlayışı tarafından verilir ve bu olmadan kavramın içi boştur.
İdeal anlamda liberal bir anayasayı yönetecek ilkeler bir kez kararlaştırıldığında, geriye sadece bunların uygulanması kalır. Yasayı uygulamak, adalet kuramını belirli durumlara uygulamaktır. Karar verilmesi güç durumlar yoktur. Ancak toplum tek bir değil, kendine ait farklı iyi anlayışına sahip olan birçok yaşam biçimini içerdiğinde, iyi anlayışında ayrılığa düşüldüğü kadar adalet bakış açılarında da ayrılığa düşülmeyecek midir? Yaşam biçimleri iyiye bakışlarında büyük ölçüde farklılaştıkları zaman, adalete yönelik farklı bakış açılarını desteklemeyecekler midir?
Reklam
Özgürlükçü olmayan liberal mi var?
Nozick gibi özgürlükçü liberaller, adaletin evrensel bir ekonomik sistemi gerektirdiğine inanırlar. Onlara göre, mülkiyet hakları ve sözleşme yasaları insanlığın iyiliğinin değişen gereklilikleriyle doğal olarak farklılaşan toplumsal ve yasal uzlaşımlar değil, evrensel insan haklarının doğrudan uygulamalarıdır. Burada sadece modern ekonomilerin iyi işleyen pazar kurumları olmaksızın başarılı olamaması söz konusu değildir.
Liberal rejimler rakip özgürlüklerin iddialarının açıkça görüşülebileceği devletlerdir. Bütün önemli özgürlüklerin iddialarının, her insanı tatmin edecek biçime sokulduğu ideal bir liberal rejim fikri anlamsızdır. Birbiriyle bağdaşmayan özgürlüklerin taleplerini uzlaştırmak zorunda olması açısından liberal rejimler diğer rejimlerden farklı değillerdir. Kabul etseler de etmeseler de, liberal rejimler -tıpkı diğerleri gibi- değer çatışmaları arasında kısılıp kalmışlardır.
Hiçbir rejim, evrensel değerler arasındaki çatışmaların en iyi uzlaşımını gerçek anlamda gerçekleştirdiğini iddia edemez. Hangi rejimin her yerde en iyisi olduğuna dair tartışmalar anlamsızdır. Rejimlerin çeşitliliği iyinin çeşitliliğine benzer. Bu, insan yaşamındaki bir boşluğun değil, insanların sürdürebilecekleri iyi yaşamların bolluğunun bir göstergesidir.
Değerli bir insan yaşamını tehlikeye atan koşulların kesin bir listesi olamaz. Böyle olsa bile, işkenceye maruz kalmak ya da sevilen bir kişiye ya da yurttaşa yapılan işkenceye tanıklık etmek zorunda kalmak; kişinin arkadaşlarından, ailesinden ya da ülkesinden ayrı kalması; aşağılanmaya, zulme maruz kalmak ya da soykırımla tehdit edilmek; yoksulluk veya kaçınılabilir bir sağlık sorununa gömülüp kalmak; bunlar, bunlardan muzdarip olanlar için büyük kötülüklerdir. Bir iyi anlayışı bu deneyimleri içermediği müddetçe eksiktir, hatta aldatıcıdır.
Reklam
Nietzsche, her zaman birçok ahlakiyatın varolacağını algılamıştır. Geçmişlerin ve koşulların çeşitliliği, mizacın ve insan gereksinimlerinin değişkenliği, geçmişte olduğu gibi gelecekte de iyiye dair birçok bakış açısı olacağının garantisidir. Bu, bir bakış açısının herhangi biri kadar iyi olduğu anlamına gelmez (Nietzsche açıkça, iyiye bakışının örneğin Pascal ile Schopenhauer'inkinden üstün olduğuna inanıyordu). Bu, ötekilerden daha iyi olan bir iyi bakışının olmak zorunda olmadığı anlamına gelir. Aslında, Nietzsche’nin bazen ima ettiği gibi, eğer bazı iyi yaşam türleri değer açısından kıyaslanamazlarsa, bu tür bir bakış açısı olamaz.
Kimlikleri birçok yaşam biçimiyle şekillenmiş insanlar kendi çatışan taleplerini çözmeye gayret göstermek zorundadırlar. Bunu, yinelenen seçimler yoluyla yaparlar; bunlardan bazıları daha önce bahsettiğim türden köktenci seçimler olacaktır. İnsanlar, bu seçimleri yaptıkça kendileri için, çoğu kez öngöremedikleri biçimlerde, yeni kimlikler yaratacaklardır.
Nasıl yaşamak istediğimiz konusunda yanlışa düşebilsek bile en iyi yaşam hakkında tek bir doğru olmak zorunda değildir. İyi yaşam olmayan birçok şey vardır, ancak iyi yaşamın olmak zorunda olduğu tek bir şey yoktur.
...iyi yaşam her birimiz için bir keşif konusu olduğu kadar öznel bir seçim konusudur da. Her birimiz geliştirme nedenimiz en fazla olan daha yüksek yeteneklerimizi geliştireceğimiz yaşam biçimini bulmak için farklı yaşam biçimlerini deneyebiliriz. Her birimiz, herkes için tek bir iyi yaşam olduğu biçimindeki bir doğru olmadan, iyi yaşam hakkında yanlışa düşebiliriz.
47 öğeden 11 ile 20 arasındakiler gösteriliyor.