Yazar önsözünden;
Bu kitabı neşretmeme Mithat Cemal sebep oldu. Merhumun candan dostu, güzide şair, Mithat Cemal. Üstadı gömeli bir kaç ay olmuştu. Hatıratımı neşredip etmiyeceğimi sordu. Bilmem ki bir şey'e yarar mı, dedim. Cesaret verdi.
Yazdıklarım uzun oldu. Bunun bir kaç misli. Tabiî, otuz sene birlikte geçen hayata ait hatırat. Belki okuyanı sıkar, dedim. Kısalttım. Bu kadar kısaltmak mümkün oldu.
Kısa kısa fırkalar şeklinde yazdım; karii yormamak için. Tasnif hususunda üstadın matbuat hayatını sırasile takip etmeyi en manasip şekil buldum.
Zaman ve hadiseler, onun eserleri üzerinde çok müessir olmuştur. "Safahat"ı tetkik olunursa bu, açık görülür. Birinci safahatta ki şiirlerin çoğu hürriyetten evvel yazılmıştı. Onların her biri hayatı içtimaiyeden bir yapraktır. Geniş zamanlarda yazılmış, üzerlerinde çok işlenmiş. Sonra zamanlar değişti, büyük fitneler, büyük hâdiseler oldu, koca koca memleketler gitti, milyonlarca vatandaş doğrandı, felâketler biribirini velyetti... Dâhili, haricî bütün bu ıztırağlı hadiseler üstadın ruhu ve hissiyatı üzerinde elbette çok tesirler yaptı. Sonraki şiirlerinde. ikinci, üçüncü, ilâh. Safahatlarında hep bu inkılâpların, bu hadiselerin tesirleri görülür.
Matbuat ve mücahede hayatının tarih sırasile tesbiti, şiirlerini ilmî usuller dairesinde tahlil edecek olanlar için, umarım ki, faideli olur. Bu nokta mühimdir. Bunu nazarı dikkate almayanlar, "safahat" hakkında esaslı bir tahlil yapamazlar.
Şiirlerini ilham eden ahval ve hadisat, ez cümle Balkan facıaları, boğaz harpleri, İstiklâl mücadeleleri... Gözönüne getirilirse şiirlerinin yüksek kıymetleri daha ziyade anlaşılır. O, hep bu kanlı hadiseleri yaşadı, terennüm etti. Bütün ömrü bu yolda geçti.
Onun için ben bu eserde onun, daha ziyade, bu cephesini göstermek istedim.. Memleket, millet yolunda nasıl çalıştığını, nasıl göz yaşları döktüğünü, faziletlerini, sevgilerini anlatmağa çalıştım.
Bu zamanları birlikte geçirdik. Bunlan yazmak benim için bir vazifedir. Bu eser bu maksatla yazıldı, bu maksatla neşrolundu. Başka bir şey değil.
Eşref Edip
