Molla Sadra ve Sühreverdi Dersleri
Ozan Kemal SarıalioğluÖne Çıkan Molla Sadra ve Sühreverdi Dersleri Gönderileri
Öne Çıkan Molla Sadra ve Sühreverdi Dersleri kitaplarını, öne çıkan Molla Sadra ve Sühreverdi Dersleri sözleri ve alıntılarını, öne çıkan Molla Sadra ve Sühreverdi Dersleri yazarlarını, öne çıkan Molla Sadra ve Sühreverdi Dersleri yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Hadîd/20
Bilin ki, dünya hayatı ancak bir oyun, bir eğlence, bir süs, aranızda karşılıklı bir övünme, çok mal ve evlat sahibi olma yarışından ibarettir.
“Benimle sevgilimin macerasına son yoktur
Başlangıcı olmayan bir şey, son kabul etmez.”
-Hâfız
Varlık neden tarif edilemez? Çünkü ''ebdeh-i bedihîyattır'', yani apaçıktır. Çünkü varlıktan daha aşikar hiçbir şey yoktur. Varlık kavramından daha açık bir kavrama sahip değiliz ki, varlığı tarif etmek için onu kullanalım. Birincisi, ''ebdeh-i bedihiyat'', yani apaçıktır.
İkincisi ise varlığın aslı basit olduğu için bir türle terkip olmaz. Ayrıca varlık mahiyete sahip değildir ki biz onu tarif edebilelim. Tarif, mahiyetle ilgilidir, mahiyete tarif yapılabilir.
Yani alemde var olan tüm aydınlıklar, gözle görülen, akılla duyulan aydınlıklar, kısaca idrakle elde edilen tüm aydınlıklar, Hak Teâlâ'nın ışığıyladır. Hak Teâlâ, zatıyla zâhirdir. Hiçbir şey Hak Teâlâ'yı zahir kılmıyor, Hak zatıyla zahirdir. Görmeyen biziz, eğer gören gözümüz varsa Hak zatıyla zahirdir. Eğer birisi Hak Teâlâ'yı zatıyla zahir görmüyorsa bu eksiklik Hak Teâlâ'da değil, onun gözündedir, onun anlayışındadır. Sühreverdî felsefesinin esası budur.
Bu âlem hikmet üzere yaratılmışsa ve bu varlık âleminin arkasında var olan ilahî hikmet, zuhur etmek isterse nerede zuhur eder? İnsanda zuhur eder. Alemin hikmetini anlayabilen yalnızca insandır. Âlemin aklî sembollerini anlyabilen sadece insandır. Hak Teâlâ'nın muhkem yaratışını (itkan-ı sun) anlayabilen sadece insandır.
Bilinç esasına göre oluşmamış hiçbir zerre yoktur. Âlemde bilinç esasına göre oluşmamış ve bilinç esasına göre düzenlenmemiş tek bir zerre yoktur. Siz tüm kâinatta, ezelden ebede kadar bilinç temeline göre oluşmamış tek bir zerre bulamazsınız.
Dolasıyla her şeyin kökeni akıldır ve biz Allah’la ilgili olarak bunun adıma “ilim” diyoruz. Vahit Hak Teâlâ’nın ilminin bu âleme akışıdır; “enba”, “tekmil”, ve “takrib” için…
İnsanlar kendi varlıkları ölçüsünce akıldan nasiplenirler. Fakat akıldan nasiplendiği kadarıyla kendini mükemmel görüyor.
Allah'ın birlikteliği dâimî olduğu için evveli ahirinden, ahiri de evvelinden başka bir şey değildir. Çünkü ezeli ve ebedidir, ezeli ve ebedi olan bir şey de evvel ve zahir birdir. Evvel, ahirdir, ahir de evveldir.
Ama sabit ile sükun arasında fark olduğunu görmeliyiz. Ben bu vesileyle bu konudaki yanlış tasavvurları düzelteyim. Bazıları Allah'ın sabit olmasından hareketle sabit ile sükunu eş anlamlı sanıyor. Hâlbuki Allah'ın sakin olması çok dehşet vericidir. Allah sabittir; ama sakin değildir.
Cennet de aynı şekildedir. Bazıları cennette sürekli yiyip içip yatıldığını düşünüyor. İnsan yiyip içmekten bıkmaz mı? Her şey insanı bıktırır. Cennette bıkmak yoktur; çünkü içinde sükun yoktur. Cennet sabittir; ama sakin değildir. Yani cennet her an bir cilveye sahiptir. Cennette olan bir mümin her an yeni bir cilve görür. Yani cennette bir lahza, sonsuza kadar ikinci kez tekrar etmez.
Kendi tasavvurlarının çerçevesinde mahpus olan kimselerin vay haline! Bu, ebedi bir zindandır ve bunun kapısı hiçbir zaman açılmayacaktır. Zahiri zindanların kapısı açılır, kendi zindanda olsa da fikirleri tüm dünyaya ulaşabilir. Ama kendi dar fikirlerinin çerçevesi içinde mahpus kalanlar, bu zindandan ne zaman çıkabilirler? Hiçbir zaman.
…kapalı bir fikir Kuran’dan ne kadar istifade edebilir? Hiç. Kapalı bir düşünce hadisten ne kadar istifade edebilir? Hiç… Fikir seyyalse açıksa insanı kendine hayran bırakan o ince noktaları ayetlerden çıkarabilir. Allah’ın inayeti de işte budur. Allah, inayet edip o seyyal, akışkan, dinamik düşünceyi ona vermiştir.