Atatürk'ün Söylev'i konusunda çok yazı yazıldı, çok açıklama yapıldı, yorum sergilendi. Belli bir anlayışın gözlüğüyle bakılan bu alanda, en çarpıcı, en ağırlıklı yan tarih bakımındandır. Söylev kimilerinin ileri sürdükleri gibi kişisel bir olay, kişisel bir açıklama değil, yaşanmış, tatlısı acısı çekilmiş, görülmüş, sıcaklığı, soğukluğu duyulmuş gerçeklerin belgelerle, o olayların içinde bulunanların tanıklıklarıyla, ellerinden çıkan yazılarla, tutanaklara geçen konuşmalarıyla saptanmış, tabana oturmuş, oturtulmuş kapsamlı bir yapıttır.