Batı Klasikleri

Organon 3 - Birinci Analitikler

Aristoteles
Organon, Aristoteles'in 6 ciltlik klasik mantık üzerine olan kitap serisidir. Organon ismi daha sonraları Aristo'nun izleyicileri olan Peripatetikler tarafından verilmiştir. Şu 6 adet kitaptan oluşur: Kategoriler Önermeler Birinci Analitikler İkinci Analitikler Topikler Sofistik Deliller Ne eserlerin sırası Aristo tarafından belirlenmiştir, ne de Aristo eserlerinin tümüne Organon adını vermiştir. Eser sıralaması kronolojik de değildir. Aristo sonrasında gelişen felsefi kavramların ortaya çıkardığı bir anlayış ile bu sınıflandırmalar yapılmıştır. Aristo'nun Metafizik adlı ünlü eseri ile Organonu oluşturan metinlerin kimi bölümleri kesişse de onun bir parçası sayılmaz. Bölümler şu konuları içerir: Kategoriler: (Latince: Categoriae) Mantıksal bir metin olmaktan çok metafizikseldir. Organonun diğer parçalarının tamamlayıcısı olarak sözedilir. 10 adet en genel ifade tipi açıklanır. 15 ana başlıktan oluşan metin bugün varolan kavramların hiyerarşik bir kategorilemesini yapar. Bu kategoriler öz, nicelik, nitelik, izafet, mekan, zaman, durum, aidiyet, eylem ve infial'dır. Önermeler: (Latince:De Interpretatione, Yunanca Perihermenias) Aristo burda 14 başlıkta önermeleri açıklamaya çalışır. Önermelerin doğru veya yanlış sonucu veren ifade biçimleri olduğunu ve önermelerin hiçbir sonuç vermeyen (istekler gibi) ifade biçimlerinden nasıl ayrılacağını açıklar. Özellikle karşıt önerme çiftleri belirlemeye çalışır. Olumlu, olumsuz, genel ve özel önermeler arasındaki ilişkileri açıklar. Bu metin Aristo'nun dil felsefesine en önemli katkılarından biridir. Birinci Analitikler: (Latince: Analytica Priora) Aristo'nun kıyas yöntemi bu eserde açıklanır. İki gözlem ya da bilgiden nasıl bir tümevarımsal sonuç çıkarılabileceği açıklanır ve geçerli kıyas biçimlerinin neler olduğu açıklanır. Necati Öner'e göre Klâsik mantığın asıl gayesi kıyası incelemektir. İkinci Analitikler (Latince: Analytica Posteriora) Aristo, birinci analitiklerde temellendirmenin salt formel yanını, yani kıyası incelerken, önermelerin gerçeklik konusundaki bilgisel değerleri ile ilgilenmez. İkinci Analitikler bilginin temel öğelerine değinerek bu yanlara da girer. Tanımlama, bilimsel bilgi ve kanıtlama gibi konularla bu eserinde uğraşır. Farabi'ye göre bu eserde ele alınan Burhan (kanıtlama) mantık felsefesindeki en üst ve önemli yeri oluşturur. Topikler: (Latince: Topica) Bu eser diyalektik akıl yürütme ile ilgilidir. Geçerli argümanlar oluşturma, mutlak olandan çok olası sonuç çıkarmalar gibi konularla ilgilenir. İslam felsefesinde ise Cedel adıyla anılır. Buradaki akıl yürütmeler genel kabul görmüş fikirlerden yol çıkarak yapılan akıl yürütmelerdir. Topiklerde ele alınan 5 meşhur kavram vardır. Bunları Kategorilerde işlenen 10 kategori ile karıştırmamak gerekir. Bu 5 topik şunlardır: horos(tanım), genos(cins), diaphora(fark), idion(özellik), sumbebekos. Sofistik Deliller: (Latince: De Sophisticis Elenchis) Mantıksal safsataları içerir ve Aristo'nun diğer bir eseri olan Retorik'e bir geçiş yapma olanağı sağlar. İkinci Analitiklerde işlenen kanıtlama Sofistik Deliller ve Retorik için bir uygulama alanı tespit eder.
Author:
Aristoteles
Aristoteles
Translator:
Hamdi Ragıp Atademir
Hamdi Ragıp Atademir
Estimated Reading Time: 5 hrs. 30 min.Page Number: 194Publication Date: 1996Publisher: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
Country: TürkiyeLanguage: TürkçeFormat: Karton kapak

Comments and Reviews

See All
194 syf.
7/10 puan verdi
·
Liked
·
Read in 8 hours
Organon serisi toplam 6 kitaptan oluşuyor ve elimde olanların ilk paragrafını aynı yazacağım. Sonradan bende kontrol ettiğimde tekrar araştırmakla uğraşmaktan kat be kat iyidir böylesi. Bu serinin adını, Aristo’nun kurucusu olduğu Peripatatetikler vermiştir. Bu 6 kitap: Kategoriler, Önermeler, Birinci Analitikler, İkinci Analitikler, Topikler, Sofistik Deliller’dir. Eserlerin belirli bir sıralaması olmayıp sonradan yapılan sınıflandırmalara göre tayin edilmişlerdir. Aristo bu eserde hep bir kıyaslama ile karşımıza çıkar. Gözlem veyahut bilgilerden yola çıkılarak nasıl bir sonuç veya nasıl bir yorum yapabileceğimizi anlatır bizlere. Bunun için geçerli kıyaslar nelerdir ve nelere dikkat edeceğiz bunları da anlatır. Tabii burada salt gerçeklik göz önüne alınmıyor burası önemli. Sadece önerme yapılıyor. Yani sadece mantık üzerinden gidiyoruz. Mesela bir mesafe ölçüyoruz, en kısa mesafe tabii ki kuş uçuşu mesafe. Yani bunu göz önüne alıyoruz. Yoksa biz uçmadığımız gibi inişli çıkışlı ve dönemeçli yollardan geçeceğiz ama geçeceğimiz yollar göz önünde tutulmuyor. Bu yüzden burası önemli dedim. Hepimize iyi okumalar dilerim..
Organon 3 - Birinci Analitikler
Organon 3 - Birinci AnalitiklerAristoteles · Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları · 199664 okunma
Reklam
194 syf.
·
Not rated
Kitabın üçüncü bölümünde öncüllerin niteliği ve niceliğinin bütüncüllük içinde olması gerektiğinden bahsedilmektedir. Ayrıca, öncüllerin sadece olumlu veya olumsuz olarak ele alınmayacağını görmekteyiz. Bu öncüllerin gerekli, asertorik veya olağan şekilleriyle kıyas yapılması gereklidir. Öncül ve sonuçların tayini bölümünde, birbiriyle bütüncül halde olanlardan bir kavramdan sonuç çıkıp öncekilerden bir sonuç çıkmazsa, kıyasın önermeyi ispat etmediğini görmekteyiz. Bu da bize, örneğin yapılan bir çalışmada kıyas edilen parametrelerden yalnızca birinin sonucunun ortaya konulması ama diğerleriyle bağdaştırılamaması durumunda sonucun bütüncül olmadığını gösterebilir.
Organon 3 - Birinci Analitikler
Organon 3 - Birinci AnalitiklerAristoteles · Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları · 199664 okunma
194 syf.
6/10 puan verdi
Sonucun yanlış olması çıkarım yapılan öncüllerin birinden birinin ya da hepsinin yanlış olmak zorunda olduğu anlamına gelir. Buna karşın, sonucun doğru olması öncüllerin doğru olmasını gerektirmemektedir. Bu nedenle, tesadüfen doğrunun olduğunu ama yanlışların tesadüfe dayanmadığını düşünüyorum.
Organon 3 - Birinci Analitikler
Organon 3 - Birinci AnalitiklerAristoteles · Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları · 199664 okunma
100 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.