Orkun Dergisi 1. Yıl, Sayı: 8 (1962) - Rıza Nur Özel Sayısı
İ. Hakkı YılanlıoğluOrkun Dergisi 1. Yıl, Sayı: 8 (1962) - Rıza Nur Özel Sayısı Quotes
You can find Orkun Dergisi 1. Yıl, Sayı: 8 (1962) - Rıza Nur Özel Sayısı quotes, Orkun Dergisi 1. Yıl, Sayı: 8 (1962) - Rıza Nur Özel Sayısı book quotes, the most impressive sentences and paragraphs on 1000Kitap.Lozan'a gidecek heyete İsmet Paşa'nın başkan seçilmesi Rıza Nur'un sayesinde ve biraz da tesadüfen olmuştur:
Mustafa Kemal Paşa'nın başkanlık ettiği bir vekiller toplantısında, Gazi, Lozan heyetinin başkanlığına Rauf Beğ'i, ikinci başkanlığa da Dr. Rıza Nur' u teklif etmiş ve bu teklifler kabul olunmuştu. Rıza Nur, Rauf Bey'in böyle mühim bir davada Türk'ün hakkını şuurlu olarak koruyup savunabileceğine inanmadığı için, toplantıdan sonra, hususi olarak Mustafa Kemal'i görmüş, endişelerini anlatmış ve Gazi'ye:
- Niçin Rauf'u reis yaptınız?
diye sormuştur.
Mustafa Kemal Paşa :
- Peki, kimi yapsaydım?
diye sorunca, o ana kadar başkanlık için bir isim düşünmemiş olan
Rıza Nur:
- Mesela İsmet Paşa'yı yapabilirdiniz!
diye cevap vermiş, bunun üzerine
Gazi:
- Peki, bu işi bana bırakın!
demiştir. Nitekim, vekiller heyetinin bir sonraki toplantısında, günlük meseleler konuşulduktan sonra,
Mustafa Kemal Paşa:
- Şimdi gelelim Lozan'a gidecek heyetin seçimine!
demiş, bir önceki toplantıda seçimin yapıldığını hatırlayanlar birbirlerine bakışmışlarsada, başkanlığa İsmet Paşa'nın teklif edilmesi üzerine Gazi teklifi oya sunmuş, İsmet Paşa kabul okunduktan sonra Mustafa Kemal, ikinci başkanlık için Rıza Nur'u teklif etmiş, bu da kabul edildikten sonra,
Gazi:
- Üst tarafı zaten malûm!
diyerek neticeyi Rıza Nur'un istediği şekilde halletmiştir.
Lozan barışında en büyük payın büyük Türkçü Dr.Rıza Nur'a ait olduğunu, İsmet Paşa da kabul etmiş ve bu gerçeği, Lozan dönüşünde B.M.M'nde yaptığı konuşma da şu sözlerle dile getirmiştir:
- Bilhassa murahhas olarak beraber çalıştığım Dr. Rıza Nur Beğ'i kemal-i tevkir(yetkinliğine hürmet) ile yadetmek isterim. Günagun(Türlü türlü) tesirat(etki) altında yalnız ilim, vukuf ve tecrübe kafi değildir. Fevkalade metaneti asap(sinirsel dayanıklılık) lazımdır. Hakikaten bir ideale hizmet lazımdır. Fevkalade bir feragati nefis(Özverililik) hissi ile yekdiğerine(birbirine) eklenmek ve yekdiğerine samimi müzaheret(arka çıkma) göstermek lazımdır. Bilhassa Rıza Nur Beğ'den bunları gördüm. Dr. Rıza Nur Beğ, Türk heyeti murahhasası içinde başlıca medarı muvaffakiyet(başarıya ulaşmada destek) olmuştur. Millete bunu söylemek borcumdur.
Büyük Millet Meclisi zabıtlarında aynen bulunan bu sözler, Lozan barışında ki tarihi gerçeğin bir itirafı ve ifadesidir. Ayrıca Lozan'a ait fotoğraflar da bu gerçeği dile getiren vesikalar arasındadır. Bu resimlerin çoğunda ikinci başkan Rıza Nur ön planda, başkan İsmet Paşa ikinci plandadır.
Lozan görüşmeleri esnasında;
Rıza Nur, Venizelos'un(Eski Yunanistan Başbakanı) çok hazırlıklı geldiği bir oturumda, çok uzun süre süren tartışmada onu öyle hırpalamış ve çaresiz hale düşürmüştü ki, Venizelos mağlubiyetin tesiriyle büyük bir sinir buhranı geçirmiş ve bayılmıştır. Bu hâdise İsviçre gazetelerinde karikatür konusu olmuş ve Rıza Nur'un ringte eldivenli boksör kılığında(karşısında venizelos yığılmış halde) karikatürleri çıkmıştır.
Milli Mücadele hükümetinin üçüncü siyasi andlaşması Türkiye - Afganistan andlaşması tamamen Dr. Rıza Nur'un eseridir. Rıza Nur Beğ, bu andlaşmanın esasını kendisi hazırladığı gibi, metni tam yetkili murahhas olarak kendisi imzalamıştır.
Rıza Nur'un ölümünde, karaborsacı bir Yahudi kağıt tüccarının rolü vardır:
Merhum, o sıralarda Tanrıdağ dergisini çıkarıyordu. Bir Yahudi kâğıtçı ile alış veriş etmekte idi. Yahudi'ye son gidişinde, kendisinden anlaşmalarından çok para istemiş, böyle hileli işlere aklı yatmayan Rıza Nur bu sahtekâr Yahudi ile sert bir münakaşa yapmış ve kan beynine çıkan Rıza Nur, o gece (0.20'de) geçirdiği kriz ile Allah'ın rahmetine kavuşmuştur.
Peyami Safa diyor ki;
Meşrutiyet inkılabında Rıza Nur, Milli Mücadelede Rıza Nur, Cumhuriyet inkılabında Rıza Nur, memleket davalarının hepsinde fedakâkarlık şart olunca Rıza Nur mevcut, fakat şeref ve mükâfat almak sırası gelince Rıza Nur nâmevcuttur. Tarihimizin feragat faslında Rıza Nur meşhur, menfaat faslında meçhul bir simadır.