Oroonoko
Aphra BehnOroonoko Reviews
You can find Oroonoko reviews, Oroonoko book reviews, Oroonoko ratings on 1000Kitap.Score
7.5Out of 10
#1001kitap~~~
... Eger imkan verilse, tek başına doğa insanoğlunun tüm icatlarindan daha güzel ders verir dünyaya..."
Oroonoko İngiliz Edebiyatı nın 'ekmeğini yazarak kazanan' Aphra BEHN e aittir. Rousseau' nun yaygınlaştırdığı 'soylu vahşi' temasını işler:
Afrikalı 1 Kralın torunu olan Oroonoko kendisi gibi siyah ırktan gelen Imoinda'yi çok sevmektedir fakat dedesi de kıza göz koymuştur ve gençlerin 1leşmesini engellemek için sömürge için kızı satar, Oroonoko da köle tüccarlarının eline düşer. Tutsak köleler efendilerine Oroonoko önderliğinde başkaldırır.
Köleliğe ilk karşı çıkan yazar olma özelliği ile Afrikalılar ın acımasız Avrupa sömürgesinden neler çektiğinin ifadesini dile getirmiştir...
Oroonoko, ölmeden önce okunması gereken 1001kitap arasındadır. Yoğun dönemlerde araya alınabilecek ve rengin, dinin, gelenek ve göreneklerin başkaldırısına dair bişiler okumak isteyenlere güzel 1kitap, tavsiyemdir...
"... Çünkü ey dostlarım! İnsanları cesur ya da iyi yapan unvan değildir. Cesareti ve comertliği bahşeden, sahibini mutlu eden sülale değildir..."
17. yüzyıl İngiliz edebiyatının 'ekmeğini yazarak kazanan' ilk kadın yazarı olan Aphra Behn'in kölelik üzerine yazdığı ve günümüzde büyük ilgi gören kitabı Oroonoko. Bu kitap siyahilere yapılan ırkçılığı, zulmü bir kez daha en acı şekliyle bize gösteriyor. Kitabın girişinde bunun bir efsane olmadığını kanıtlar nitelikte ikna edici satırlar göreceksiniz. Yazar bu olanlara birebir şahit olmuş gibi anlatıyor. Bunun yanı sıra, fedakarlığın tanımı olan bir aşk hikayesini konu almış Aphra Behn. Kitap ırkçılık, aşk, fedakarlık, ihanet, özgürlüğe olan açlık, şehvet terimlerini konu almış. Kitapta Oroonoko'nun sevdiği kadını köle olarak bırakmak yerine öldürdüğünü görüyoruz. Özgürlük bu denli önemli Oroonoko için. Bir kere daha özgürlük kavramının önemini anladım. Kesinlikle okunması gereken bir kitap. Üstelik onu oldukça dokunaklıydı.
1600 lü yıllarda köleliğin yaygın olduğü bir dönemde Afrikalı bir kralın torunu olan Oroonoko köle tüccarlarının eline düşer.
Kitap Oroonoko'nun aşkıyla başlar. Kölelik ve ırkçılık temalı olan bu kitapta mantığa uyumayacak bazı kesitler bulunmaktadır. Fakat yazar en başında olayların gerçek olduğunu ve sonunda da buna okuyucunun da ikna olacağını bildiriyor.
Benim fikrime göre kitap tiyatro tadında. Oroonoko hem kendisinin hem de aşık olduğu kadının esir olarak yaşamasına göz yummaz ve sonunda hüzünlü bir son bulur kendince.
Yasam değerlerimizi gözden geçirmenizi tekrar tekrar söylemek istiyorum. Bir insanı dil, din veya renge gore yargılamak 1600 lerce yaygın bir yaşayış tarzı olsa da günümüzde de bir polis bir siyahiyi rengi yuzunden öldürebiliyor. Sömürgecilik o yıllarda açıktan yapılsa bile bu dönemde daha süslü bir söylemde belirtildiği için goze gözükmüyor.
Cok uzun yıllar önce yazılan bu kitap İngiliz edebiyatının ilk kadın yazarı olan Alphra Behne tarafından kaleme alınmış, bu dönemde daha çok rağbet gören bir kitap. Okumak isteyenlere keyifli okumalar dilerim.
Oroonoko soylu bir adam ve gelecek kral gözüyle bakılırken köle olarak bulur kendini.İçindeki ateş ve aşk ise bir an bile yalnız bırakmaz onu.
.
Kısa ve tam anlamıyla bir roman olarak adlandırılamasa da Oroonoko bazı açılardan çok değerli.Örneğin kölelik ve din eleştirisi,”beyaz adamın vahşiliği” konusunda korkusuz ifadeleri açılarından..Ne kadar o dönem açısından farklı olsa da ırkçı ifadeler de barındırıyor içinde.
.
John Sutherland,Edebiyatın Kısa Tarihi’nde yazardan şu şekilde bahsediyor:
.
“Eaffrey (kendi seçtiği adıyla Aphra) Johnson iç savaş sırasında büyüdü.Nüfuzlu müşterilere sahip bir berber olan babasının yanında çalıştı.Babası 1663’te İngiltere’nin Güney Amerika’daki sömürgesi Surinam’a vali olarak atandı.Aphra babasının ölümünün ardından Surinam’a ilişkin korkunç izlenimlerle birlikte İngiltere’ye döndü.
.
1670’lerin başında tiyatro oyunları yazmaya başladı.Bunu yapan ilk kadındı.
.
Aphra Behn,Westminster Katedraline defnedildi;bu onura layık görülen ilk kadın yazardı.
.
Virginia Woolf,Behn’in mezarının başında “Bütün kadınlar birleşip onun mezarına çiçekler bırakmalı..Çünkü kadınlara konuşma hakkını Aphra Behn kazandırdı.” demiştir.”
.
Sadece İngiliz edebiyatı için değil dünya edebiyatı için önemli bir eser.Zamanın zincirlerini kırmak için çabalamış,cesur bir kadının hayat verdiği..
İngiltere’nin ilk yazarak para kazanan kadın yazarının ilk eserlerinden biri olan Oroonoko, 1600 lu yıllarda ki İngiltere ve diğer Avrupa ülkelerinin siyah ırka sahip Afrika ülkelerini sömürgemele ve halkı köle olarak ülkelerine getirmelerini çok güzel anlatmış Aphra Behn.
Bu hikayenin, kadının yaşantısından gerçek bir kesit mi yoksa o yıllarda kölelikle ilgili yaşanmışlara karşı olduğundan hayal ürünü bir hikaye mi olduğu çok tartışma götürür. Ama şu bir kesindir ki köleliğe karşı çıkan -ki o yollarda- biridir.
Okuyun...