Osmanlı toplumu alabildiğine İdealist-Materyalist bir yapı taşır. Bütün ideolojisi: DİN çerçevesi içinde geçer, İslam dini ise iliklerine dek DÜNYA problemini ele alır. Dünyanın MADDE gerçekliği üzerinde hiç hayale kapılmaz. Hiç değilse ilk Tarihçil Devrimci çağlarında: Toplum maddesinin Toprak ekonomisi üzerine dayandığını bir an unutmaz.