Hz Mevlana, kendisinden önceki sufi geleneğin ve kendisinden sonraki sufi mirasın en büyük aktarıcısıdır. Dolayısıyla temsil ettiği irfan, kadim bir yolun irfanıdır. Böylelikle o, bu günün gündemiyle değil, insanlığın ebedi değerler sistemi bakımından önemlidir.
Mevlana'nın irfanını insanlığa taşıyan en önemli eseri Mesnevi-i Mevlevi isimli eseridir. Mesnevi kendinden öncekilerin söylediklerini yeni bir üslup ile aktarmış ve kendinden sonrakilere öncülük etmiştir. Aynı eser bu sahada tüm söylenenleri hulasa ettiği gibi, Mesnevi'nin söylediklerinin tümünü de onun ilk 18 beyti özetlemiştir. Mesnevi, altı cilt ve dört bölümden ibarettir. Birinci bölüm şeri'atten bahseder. Yani islam irfanının en dış ve koruyucu alanından. İkinci bölüm tarikatten bahseder, yani islam irfanının hususi disiplinlerinden. Üçüncü bölüm hakikatten, yani islam irfanının gerçekliğinden bahseder. Dördüncü bölüm ise marfetten, yani bilgi ile donanmaktan bahseder. Bu bilgi ilahi hukukla korunmuş, hususi disiplinlerle gerçeklenmiş ve sadece soyut bir bilgi olmakla kalmamış yaşanmış ve zevkedilmiş bir bilgidir. Dolayısıyla insanlık alemininin en kadim ve en soylu tarafını temsil eder. Ahmed Hakim, Hz. Mevlana'nın şahsında temsil edilen bu bilgiyi onsekiz beyt üzerinden yola çıkarak yeniden yorumluyor ve islam irfanına yeni bir söz ekliyor. Elinizdeki eser onsekiz beytin ilk dokuz beytine ait olandır. Toplamda iki cilt olarak tamamlanacaktır.
Bu eseri incelerken, islam irfanının kavramları içerisine girecek ve yeniden, bir kere daha düşünmeye başlayacaksınız.
