Roman, Tek Parti Dönemi’nde, henüz Mustafa Kemal Paşa sağ iken Çorum’un Sungurlu ilçesinin köylerinde geçen bir eşkıyalık hikâyesini konu edinir. Maraz Ali adındaki bir genç eşkıyalara, eşkıyalığa ve eşkıyalık hikâyelerine fazlaca hayrandır. En büyük hayali bir gün bir şâki olmaktır. Ne var ki artık devir Osmanlı devri değildir. Cumhuriyet yönetimiyle artık merkezi otorite güçlenmiş, alternatif yerel siyasal ve militer güçlere göz açtırılmamaktadır. Uzun İskender adındaki eski bir eşkıya bir Alevi dedesini soymaya karar verir. Yanına iki eşkıya eskisiyle birlikte Maraz Ali’yi de alır. Ancak soygunu gerçekleştirdikleri gece korkunç bir fırtına kopar ve eşkıya kaçamayıp civar köylüler ve Jandarma tarafından yakalanarak Sungurlu’ya getirilir.
Kemal Tahir bu romanıyla “halktan yana olan köylü” imgesini tersine çevirmiştir. Romanda taşra hayatı tüm rahatsız edici çıplaklığıyla sunulurken bir yandan sınıflar arası çelişkiler ortaya konmaktadır. Cinsel ahlaksızlık, küfür, hakaret, yalan, iftira, hile, kumpas vb. pek çok toplumsal olgunun romanda kendine yer bulması romanın gerçekçi karakterini gözler önüne serer. Romanda yer yer vali ve kaymakamdan bahsedilmekle birlikte bunlara önemli birer karakter olarak yer verilmez.
