Retorik, Antik Yunan'daki politik, adli ve sosyal olayların etkisiyle ortaya çıkmıştır. Sofistler retoriği siyaset meclislerinde ve mahkemelerde insanları etkilemek, inandırmak veya kandırmak amacıyla kullanmışlardır. Aristoteles, kendinden önceki retorik birikimini de göz önünde bulundurmak suretiyle günümüzde hala etkinliği devam eden retoriği, kanıtlama/ikna etme/inandırma yöntemleriyle kıyas formuna sokarak onu bir sisteme kavuşturmuştur. Retoriğin amacı, muhatapta yeni bir tutumun gelişmesini sağlamak veya var olan tutumu değiştirmektir. Retorik, karar vermeyi etkilemek için vardır. Retoriğin en genel amacı muhatabı "ikna etmek"dir. Aristoteles'ten önce daha çok kandırma amacına hizmet eden retorik, aslında logos (mantık) ile bir sanat olarak kabul edilmeye başlamıştır. Zira kıyasın (matvi kıyas/entimem) retoriğe uygulanmasıyla birlikte bu sanata itibar edilmiştir. Aslında kanıtlama/ikna etme/inandırma yollarına (Ethos, Pathos, Logos), özellikle de mantık kurallarına yani Aristoteles'in ifadesiyle, logosa uyulduğu takdirde retoriğin ikna gücü ortaya çıkacaktır. Şu halde bu sanatı kullanan her retor/hatip, özellikle logos (mantık) ile birlikte ethos ve pathos vasıtasıyla retoriğin ikna gücünü arttırarak amacına büyük oranda başarıyla ulaşır.

Author: