Ekim 1917'de gerçekleşen Bolşevik devrimi yalnızca Ruslar için değil Rusya dahilinde yaşayan bütün toplulukların tarihinde silinmez izler bırakmıştır. Bu topluluklardan birisi olan Azerbaycan, ihtilalin ardından meydana gelen gelişmeler üzerine 28 Mayıs 1918 tarihinde bağımsızlığını ilan etmiş, kısabir süre içinde gerçekleştirdiği siyasi ve ekonomik icraatlar vasıtasıyla büyük bir gelişme kat etmiştir. Ancak bu mesut dönem çok kısa sürmüş Bolşevik istilasına uğrayan Azerbaycan 1991 yılına kadar devam edecek olan esaret hayatına başlamıştır. İşgalin ardından ülkeyi terk etmek zorunda kalan münevverler ise dünyanın çeşitli bölgelerine dağılarak istiklal davalarını devam ettirmişlerdir. Bu münevverlerden biriside Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin kurucusu ve cumhurbaşkanı olan Mehmet Emin Resulzade'dir. Bir süre Moskova'da esaret hayatı yaşayan Resulzade bulduğu bir fırsatı değerlendirerek önce Finlandiya'ya ardından da İstanbul'a kaçarak istiklal mücadelesini buradan sürdürmüştür.

Yazar:

Mehmet Emin Resulzade

Çevirmen:

Çevirmen:

Türler:

Tahmini Okuma Süresi: 1 sa. 45 dk.Sayfa Sayısı: 62Basım Tarihi: Ocak 2005Yayınevi: Yom Yayınları

ISBN: 9789759012146Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak

Benzer Kitaplar

Tümünü Gör

Reklam

Kitap İstatistikleri

459gösterim

Kitabın okur profili

Kadın% 29.4

Erkek% 70.6

0-12 Yaş

13-17 Yaş

18-24 Yaş

25-34 Yaş

35-44 Yaş

45-54 Yaş

55-64 Yaş

65+ Yaş

Yazar Hakkında

Mehmet Emin ResulzadeYazar · 26 kitap

Babası Hacı Molla Alekber Resulzade, annesi ise Zinyet Zal'dır. İlk eğitim ve öğretimini ailesi yanında alan Mehmed Emin Resulzade, sonradan Teknik okula katılmıştır. 1902'de "Müslüman Gençlik" kurumunu kurmuştur. 1903'te ilk makalesi "Şark-i Rus" gazetesinde yayınlanmıştır. Sonradan "Hayat", "İrşad", "Terakki" ve başka gazetelerde makaleler yazmış, "Tekamül" (Bakü), "İran-i Nov" (Tahran), "Açık Söz" (Bakü 1915-1917), İstanbul'da yayınlanan "Yeni Kafkasya" (1923-1928), "Azeri Türk" (1928-1929), "Odlu Yurd" (1929-1931) ve 1933-1939'da Berlin'de yayınlanan "Kurtuluş" dergilerinin ve "İstiklal" gazetelerinin kurucusu olmuştur. 1952'de ise Mehmed Emin Resulzade rehberliği ile "Azerbaycan" dergisi kurulmuştur. İran'da kaldığı 1908-1911 döneminde meydana gelen İran inkılabı sonrası isyancıların hürriyet ordusu Tahran'a girmiş ve İran'da meşrutiyet ilan edilmişti. Mehmed Emin, Tahran'da günlük çıkardığı Batılı tarzdaki ilk gazete olan "Yeni İran" (İran-ı Nev) gazetesinin müdürü ve başyazarı olmasına rağmen, bu girişimden vazgeçerek Türkiye'ye gelmiştir. Mehmed Emin Resulzade'nin gazeteci kimliğinin dışında yazdığı, birtakım kitaplar da yayınlanmıştır. Bunlardan biri olan, "Azerbaycan Cumhuriyeti" adlı kitabını 1922'de Türkiye'de yayınlamıştır. Rus-Japon Savaşı'nda Çarlık hükûmetinin yenilmesi Rusya'daki diğer milletler arasında özgürlük hareketleri yaratmış olmasına rağmen, hükûmet toparlanıp 1907 sonlarında bu tip siyasi faaliyetler gösteren kişileri izlemeye almıştır. Bu izlenenlerden biri olan Mehmed Emin Resulzade, 1908-1911 yılları arasında İran'da çalışıp, Settar Han harekâtı ile yakından ilgilenmiştir. 1911-1913'te İstanbul'da Türk Ocağı'nda çalışmıştır. 1913 yılında Bakü'ye döndü. Yine basın alanında faaliyetlere devam ettiği gibi, Müsavat Partisi ile de siyaset yapmaya başlamıştır. 1918'deki Ekim Devrimi sonrasında meydana gelen otorite boşluğunda, 28 Mayıs 1918'de Azerbaycan'ın bağımsızlığını ilan etmiş, sonrasında Azerbaycan Millî Şurası başkanı olmuştur. Kurduğu devlet Müslüman dünyasının ilk laik devleti ve Müslüman ülkeler arasında kadına ilk seçme ve seçilme hakkını veren devlettir. Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı süresince birçok reform yapmıştır. Toparlanan Sovyet Rusya'nın Kızıl Ordu'su 27 Nisan 1920'de Azerbaycan'a girerek, ülkeyi 1991'e kadar sürecek olan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti idaresine aldı. İşgal olayı sonrası tutuklanarak hapse atılan Mehmed Emin Resulzade'nin cezası, 1922 yılında Josef Stalin'in isteğiyle idam cezasından sürgüne çevrilmiştir. Sürgün hayatını; Türkiye'nin, Polonya'nın ve Almanya'nın bazı şehirlerinde geçiren Resulzade, Azerbaycan'ın bağımsızlığı uğrundaki çalışmalarına devam etmiştir. Bir süre Nazilerle irtibat kuran Resulzade, 1947'de Türkiye'ye gelerek, 1949 yılında "Azerbaycan Kültür Derneği"ni kurmuştur. 6 Mart 1955 tarihinde Ankara'da son yolculuğuna uğurlandı.