Sabetay Sevi ve Sabetaycıların Gelenekleri
Abraham GalanteSabetay Sevi ve Sabetaycıların Gelenekleri Gönderileri
Sabetay Sevi ve Sabetaycıların Gelenekleri kitaplarını, Sabetay Sevi ve Sabetaycıların Gelenekleri sözleri ve alıntılarını, Sabetay Sevi ve Sabetaycıların Gelenekleri yazarlarını, Sabetay Sevi ve Sabetaycıların Gelenekleri yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Türkiye dışında yaşayan dönmeler mevcuttur. Onlara Balkan ülkelerinde, Avrupa'da ve Amerika'da rastlanır. Bu ülkelerin hepsinde, yaşadıkları şehrin Yahudi cemaatleriyle ilişkileri olsun olmasın, bu dönmeler birer Yahudi'dir.
Sayfa 109 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
Müslüman ve Selanik'li Türk nüfusun arasında yer alan dönmeler, takasa karşı çıkarak Yunan hükumetine başvurdular ve Sabetaycı kökenlerini öne sürüp mübadeleye tabi edilmemeyi talep ettiler. Ticaretle uğraşan bir unsurdan yakayı sıyırmak isteyen Atina yönetimi dönmeleri sıradan bir Türk gibi kabul edeceklerini açıkça beyan ederek mübadeleye tabi olduklarını bildirdi. Yunanistan'ın çeşitli şehirlerindeki dönmeler de aynı muameleye maruz kaldılar ve başka ülkelere gitmek için Yunanistan'ı terk edenlerin yanı sıra, Türkiye'ye gelerek bir merkezde toplananlarla birlikte çeşitli şehirlere yerleşenler de oldu.
Sayfa 108 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
1914-1918 Birinci Dünya Savaşından sonra İstanbul şehri itilaf devletlerinin askerleri ile doldu. Bu çeşitli devletlerin makamları hizmetlerine tercüman niteliği ve telgraf memuru olan Yunanları ve Ermenileri alıyor ve Yahudileri reddediyorlardı, çünkü Yahudiler Türklerle aynı davayı savunuyorlardı, Bu makamlar Yunan ve Ermeni tüccarların seyahat etmelerine izin veriyor, Yahudilere yasaklıyorlardı. Birkaç gösteri yürüyüşünden sonra bu yasaklamalar son buldu ve Yahudiler serbestçe dolaşmaya başladılar. Yahudi orijinlerinden istifade etmek isteyen birkaç dönme seyahat müsaadesi istedi. Talepleri kabul edilmedi.
Sayfa 107 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
Her zamanki gibi Türkler 2. sınıf vatandaş. Değişen bir şey yok...
Dönmeler Türk okullara ya da Türkçe eğitim veren kendi okullarına gitmeye başladıklarından beri, onları hükumet görevlerinde yer alıp liberal kariyerler yapmaya iten bir hareketlenme yaşadılar. Özel mesleklerinde olduğu gibi resmi görevlerinde de fark edilir oldular. Bir dönme tersane-emini görevini yürütüyordu. 1908 Türk anayasasından sonra, Mehmet Cavid ve Nüzhet Faik maliye bakanı, ve Mustafa Arifes -ki Osmanlı İmparatorluğu içişleri bakanı oldular. Cavid malî bilgisi ile tanınıyordu. Muslihiddin Adil, Millî Eğitim bakanlığında müsteşar ve Hukuk fakültesinde profesördü. Ahmet Emin, seçkin bir gazeteciydi, Vatan gazetesini yönetiyor ve yazı yazıyordu, aynı zamanda edebiyat fakültesinde profesördü. Parlamentodaki milletvekilleri; üniversite ve yüksek okullardaki profesörler; basındaki gazeteciler; barodaki avukatlar; Tip fakültesindeki doktorlar vs. vs. Sabetaycı cemaat mensuplarının soyundan gelen kişilerdi.
Sayfa 106 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
Türkçe'yi unuttum. Cümle doğru dizimi(neydi)?
Günlük yaşamda Türkçe konuşmuş olan ve henüz konuşan dönmeler bu dili İspanyol Yahudicesi modeline göre konuşarak Türk söz diziminin bir kısmını bozmuşlar ve bozmaya devam etmektedirler. Bu durum Türk okullarda eğitim alan dönmeler için söz konusu değildir. Okuma yazma bilmeyen bir dönme ben eve gittim demek yerine şöyle konuşur: Ben gittim eve. Yarın bize kim gelecek? demek yerine, kim gelecek yarın bize? der. Türkçe'deki mi soru ekini genellikle kaldırır. Böylece yazdı mı? Demek yerine, sesle soru tonlaması yaparak yazdı? der, vs.
Sayfa 103 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
Edirneli Yahudiler, dönmeleri anlamını Türkçe'deki sazan balığından alan ve sözcüğün sonundaki icos çoğul küçültme eki ile sözcüğü yavru sazan anlamına tamamlayan sazanikos adıyla anıyorlardı. Bu alegorik çağrışım, iki dinli olanlar ve (Yahudi ve Müslüman) tatlı suda ve tuzlu suda yaşayanlar olarak (sazan sadece tatlı su balığıdır) dönmeleri sazan balığına benzetme eğilimindeydi. Suda çeşitli dolambaçlar yaparken vücudunda çeşitli renkler göstermesi bakımından sazaniko'yu anımsattığı düşünülüyordu.
Sayfa 101 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
Sabetaycılar genel olarak maaminim genel adı altında bilinirler. Selanikli Yahudiler tarikatın meydana geldiği üç guruba aşağıdaki nitelikleri atfediyorlardı:
Yakubilere : Arapados, tıraşlılar anlamında İspanyolca sözcük
Karakaşlara : Honieros, burundan konuşan (hon hon)
Kapancılara : Kavalyeros veya Terpuşlu, ilk sözcük İspanyolca, ikincisi Türkçe, her ikisi de uzun saçlı anlamında.
Ayrıca onları borekas adıyla da tanımlıyorlardı çünkü dönmeler her İspanyol Yahudisi gibi ondan yerler.
Sayfa 100 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
- Dönme olmayan kadınlarla ilişkiye girenler cehenneme gitmeye adaydı.
- Bir dönmeden önce dönme olmayan birini selamlamak günahtı.
- Oruçken sigara içmeye izin vardı. Ramazan orucu tutarken sigara içmeye izin yoktu.
Sayfa 97 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu
Nişan ve nikâhlar
Nişan ve nikâhlar genellikle çocuklar doğmadan önce yapılır. Iki kadın gebe kalınca farklı cinsiyetten olan çocuklarını nişanlarlar. Nişanlılar üç ya da dört yaşına gelince bu nişan değer kazanır. Düğünde yapılan kutsama genellikle Perşembe akşamı cereyan eder. Gurubun dini başkanının refakat ettiği çift, içinde Osman Baba'nın heykelinin bulunduğu odaya girip önce kız sonra erkek onun karşısında diz çökerler ve elleri ile ayaklarını öperler. Daha sonra törende dini başkanın yaptığı kutsaması yer alır ve bu kutsama esnasında hahamlar (maanimin) İbranice dualar okurlar. Kızın kollarına eşkenar dörtgen şeklinde kutsal bir bilezik takıldığında evlilik takdis edilmiş sayılır. Bu bilezik Osman Baba'dan kalan bir kutsal semboldür. Evlilik yemeği süresince hahamlar yeni evlilerin ortasına otururlar ve uzun dualar okurlar. Yemek bittiğinde yeni evliler yalnız bırakılır. Bir süre sonra, yeni evli genç kız yatak odasına çekilir, daha sonra yeni evli erkek onunla orada buluşur ve her ikisi yüz yüze duygu ile birkaç dakika süren bir dua okurlar). Ertesi gün, tüm şüphelerden arınmak için bir imam (Müslüman bir imam) çağırılır ve Müslüman tören usulüne göre evlilik yapmak için dostlar davet edilir. Çoğu kimse, Osman Baba'nın heykeline yapılan ziyareti genç nişanlı kızın dini başkana sunduğu bir çeşit bekâret adağı olarak kabul eder. Bu inanç hiçbir temele dayanmaz.
Sayfa 92 - Zvi-Geyik YayınlarıKitabı okudu