MÜŞTAK BEY
‘’ Bize engel olduğu şöyle dursun, çehre züğürdü olarak kırk beş yaşına kadar evde kaldığından akıldan yana iflas etmiş. Özetle bir büyük kamburundan başka gözle görünür bir şeyi yok. Ah! Böyle bir baldızım olduğuna âlemden utanıyorum. ‘’
Edebiyatımızın batılı anlamda ilk tiyatro oyunu olan ve noktalama işaretlerinin ilk defa bu oyunda kullanılmasıyla dikkat çeken bir eser... Konu olarak yazıldığı dönemin adam kayırma, rüşvet, usulsüzlük vb devlet içindeki yanlış tutumları ele alan Şinasi, dönemin aile yapısına ve evliliklere de ışık tutuyor. Görücü usulü evlilik ve toplum baskısı üzerinden anlatmak istediklerini anlatıyor eser.. Mizahi bir dil kullanmasına rağmen, dili günümüze nazaran biraz ağır kalıyor. Seçtiği konuya yönelik eleştirel bakışlarını ise sevdim. Yine yazıldığı Tanzimat döneminde farz olduğu gibi alaturka ile alafranga yaşam tarzının karşılaştırılmasına giriliyor, Batı mercek altına alınıyor. Tek perdelik bir oyundur. Sahnelenmesi ise İkinci Meşrutiyet zamanını bulmuştur. Selanik'te kurulan amatör bir tiyatro grubu tarafından sergilendiği bilinmektedir.
Şair Evlenmesiİbrahim Şinasi · Rıhtım Yayınları · 201716.1k okunma
Şair Evlenmesi edebiyatımızın yazılı ilk tiyatrosu. Dönemin karakterlerini, yaşanılan olayı o kadar net işlemiş ki Şinasi 21. yyda bile göze batan bir durum yok eserde.
Oyunumuz bir durum üzerine kurulu: Müştak Bey aşık olduğu Sakine Hanım ile sonunda evlenir. Bundan sonra dünyanın en mutlu insanı olacağını sanarken büyük bir oyuna kurban gittiğini anlar.
Oyun tek perde olduğu için olaylar çok hızlı gelişiyor ve bir anda her şey çözüme kavuşuyor. Ben oyunu çok sevdim, ileride bir tiyatro sahnesinde izlemeyi de çok isterim.
Ama gelelim beni en çok etkileyen yere, eserin nasıl günümüze ulaştığına: Şair Evlenmesi, Tercüman-ı Ahval gazetesinde yayınlanıyor. Yayınlandığı dönemde kimse tarafından ilgi gösterilmeyen bu eser, Şinasi'nin vefatından sonra Selanikte Mehmed Tayfur Efendi adında bir kitapçı tarafından fark ediliyor ve tekrar basılıyor. Tabi kimse inanmıyor Mehmed Efendi'ye. Kendi eserinin okunsun diye Şinasi tarafından yazıldığını iddia ediyor deniliyor. Sonra gazetenin sayıları yayınlanıyor ama Şair Evlenmesi o dönemde de ne okunuyor ne de sahneleniyor. Meşrutiyetin ilanından sonra sahnelenen eser sonunda hak ettiği üne kavuşuyor. Eserin bu kadar yıl bir köşede kalması ama sonunda edebiyatımıza kazandırılması çok etkiledi beni. Umarım değerini bilemediğimiz her eserimiz, sanatçımız Şair Evlenmesi kadar şanslı olabilir.
Şair Evlenmesiİbrahim Şinasi · Rıhtım Yayınları · 201716.1k okunma