Kara Ölüm'den Günümüze

Salgınlar ve Toplum

Frank M. Snowden

Quotes

See All
Erken Modern Dönem Avrupa'sında Arınma
Erken modern dönemin Avrupa'sında arınma fikri, özellikle günah ve ilahi cezalandırma kavramlarıyla yan yana geldiğinde ayinsel ve meşum olasılıklara da işaret etmekteydi. Diğer bir ifadeyle bir kentin lekelenmesi fiziki olduğu kadar ahlaki bir olay olabiliyor, kurtuluşu doğa bilimlerine uygun devalar aramak yerine ilahî öfkenin yatıştırılmasına bağlanabiliyordu.Kaygılı ve tetikte olan topluluklar çoğu kez, ahlaken böyle ezici bir felaketin sorumlusu olabilecek kişileri tespit edip kovma derdindeydi. Ölümleri tetikleyen günah, aşırı yemek ve içecek tüketimi; aşırı uyku veya tembellik; ölçüsüz, doğaya aykırı veya günahkâr cinsel ilişkiler; veya dine küfreden pratikler ve inançlar olabiliyordu. Tanrı'yı gücendiren ve kızdıranların bulunup cezalandırılması gerekiyordu.
Sayfa 103
AIDS'in Aktarımı Üzerine
Maymun veya kuyruksuz maymunlarla insan arasındaki türsel bariyerin nasıl aşıldığı bir kestirim meselesidir. Popüler teorilerden biri Edward Hooper'in 1999 tarihli The River: A Journey to the Sea of HIV and AIDS [Nehir: HIV ve AIDS'in Kaynağına Yolculuk] kitabında ortaya attığı teoridir. Hooper'in fikrine göre bu firu 1958'de Afrika'da oral polio aşısıyla yapılan yaygın testler sağlam Ahlaken sorgulanmaya açık biyomedik araştırmaların üçüncü dünyada yapılmasını hedef almakta ve araştırmacıların Nobel Öd almak için gösterdikleri yersiz aceleyi AIDS'in gelişimine sebep olmakla eleştirmekteydi. Hooper bu sonuca ulaşırken, John Snow daha önce yaptığı kolera çalışmalarını model almış kapsamlı epidemiyolojik araştırmalar yapmıştı ama bulguları tamamen koşulları bağlıydı. Alternatif popüler teoriyse, HIV'in enfekte olmuş vahşi hayvan etlerinin, özellikle Orta Afrika'da şempanze ve Batı Afrika maymun etlerinin yenmesiyle insanlara aktarıldığını söylüyordu.
Sayfa 534
Reklam
Lentivirüs olarak sınıflandırılan HIV, özellikle beden içindeki seyrinde çok yavaş hareket eder. Bu uzayan gecikme süresi, durumlarından habersiz olan enfekte insanların, yıllar boyunca sağlıklı görünebilmeleri ve cinsel olarak aktif olabilmeleri demektir.
Sayfa 536
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkların Kadınlar Üzerindeki Etkisi
Birçok toplumda kadınlar seks yapmaya erkeklerden çok daha genç yaşlarda başlamışlardır. Ayrıca eğitime erişimleri daha azdır. Bu cinsel yolla aktarılan tüm hastalıklar için büyük bir risk faktörüdür. Küresel düzlemde ilkokulu bitirmemiş kadınların daha fazla eğitim almış kişilere kıyasla AIDS'e yakalanma ihtimalleri iki kat daha yüksektir. Kadınların eşitsizliği de önemli bir rol oynar çünkü sık sık kadınların partnerleriyle güvenli seks pratikleri talep edemedikleri veya istemedikleri cinsellik tekliflerini reddedemedikleri durumlar yaratır. Ortalamaya bakıldığında cinsel partnerleri daha yaşlı, daha güçlü, daha eğitimli ve kadınların finansal araçlarını kontrol etme ihtimali daha yüksek kişilerdir. Ayrıca kadınların yoksullaşma ihtimallerinin daha fazla olması onları ticari seks endüstrisine iter. Bu kadınların orantısız şekilde temsil edildikleri bir alandır ve bu yüzden HIV/AIDS riskine çok daha açıktırlar.
Sayfa 539
İlk Hedefler Fahişeler
İçlerinde bulundukları fiziksel tehdidin yanı sıra böyle ahlâkî bir tehditle karşı karşıya olduklarını düşünen insanlar, Tanrı'nın topluluğu temizleme görevinde ona yardımcı olmanın sağduyulu bir eylem olacağına inanmışlardı. O halde bu günahkârlar kimlerdi? Çoğu kez zan altında kalanlar fahişeler oluyordu. Çoğu yerde öfkeli kalabalıklar onları topluyor, zorla kentten def ediyor ve genelevleri kapatıyorlardı. Antisemitist şiddet dalgaları ortasında Yahudiler de sürekli hedef tahtasına konuluyorlardı. Dini muhalifler, yabancılar ve cadılar da saldırıya uğramaktaydılar. Hepsi Tanrı'yı kızdırmakla ve inançlıların üzerine felaketi getirmekle suçluydu. Ilaveten cüzamlılar ve dilenciler (ilki çarpıklıklarından ikincisi ise yoksulluktan ötürü) zaten ağır günah işlemiş kişiler olarak damgalanmışlardı.
Sayfa 104
Zırvalık
Anthony Petro'nun 2015 tarihli After the Wrath of God: AIDS, Sexuality, and American Religion [Tanrı'nın Gazabından Sonra: AIDS, Cinsellik ve Amerikan Dini] kitabında açıkladığı gibi, bu Hıristiyanlar hastalığın ahlaki bir afet olduğunu söyleyen şahsi kanaatlerini öne çıkarmak için, HIV'i viral bir rahatsızlık olarak ele alan biyomedikal anlayışın ötesine geçiyorlardı. Bu görüşün yarattığı doğal sonuç, salgına karşı alınan halk sağlığı önlemlerinin sadece hafifletici çareler olabileceğiydi. Hastalığı yenmenin gerçek aracı, yazarların ahlaki önceliklerini hayata geçirmekti: Bundan sonra evleninceye dek cinsellikten uzak durma ve heteroseksüel, tek eşli ilişkilere sadık kalma.
Sayfa 571
Reklam
AIDS Teşhisi Konmuş İlk Vakalardan Biri
Geriye dönük bir taniyla AIDS teşhisi konmuş ilk vakalardan biri, 1964'te Kongo'ya çalışmaya gitmiş Danimarkalı Cerrah Grethe Rask'ti. Cerrahi eldivenlerin olmadığı bir kır hastanesinde yıllarca çalışmış ve bundan dolayı ameliyatları çıplak elle yapmıştı. Rask 1976'da hasta düştü, olağanüstü koşullar altında ülkesine geri yollandı ve 1977'de Pneumocystis Pnömonisi'nden öldü. Arkadaşlarına göre enfeksiyonu cerrahlıktan ayrı bir yolla kapma ihtimali hiç yoktu çünkü dini nedenlerle evlilikten uzak duran biriydi ve tüm yaşamını çalışarak geçirmişti.
Sayfa 564
100 öğeden 11 ile 20 arasındakiler gösteriliyor.