Şehit Enver Paşa
Nevzat KösoğluŞehit Enver Paşa Posts
You can find Şehit Enver Paşa books, Şehit Enver Paşa quotes and quotes, Şehit Enver Paşa authors, Şehit Enver Paşa reviews and reviews on 1000Kitap.
“Biliyor musunuz hiç dostum yok; olmasını da istemiyorum. Herkesle iyi geçiniyorum; ama, kimsenin bana yaklaşmasına izin vermiyorum.”
Enver Paşa'nın askerlerinden olup "Mim u Nun" imzasıyla yazan şair Enver Paşaya şöyle ağıt yakar:
Gitti dünyadan o gün ol gazi Enver nerdedir?
Ağlıyorum arkadaş sahipkıranın halin görüp
Zalim felek aniden bu felaketi yağdırdı
O mübarek cismi Belcivan'da soldu, kaldı.
Mim ü Nun sen her zaman feryad ile ağla
Belki Allah acıyıp günahlarını bağışlar.
Sayfa 641Kitabı okudu
Ünlü Özbek şairi Çolpan'ın ağıtı, Talat ve Cemal Paşaların şehadetlerini de anar:
Feryadım dünyanın tümünü boğsun
Ümidin en son ipini koparsın
Ki gazaptan titreyen genç bir yiğidin
Taştan sinesine oklar saplanmış.
Dağlarda özgürluk için gezen geyiğin
Kara gözlerini matem bürümüş
Deryalar, tolgunlar titreten bir er
Darbeler altında yıkılmış
Sayfa 639Kitabı okudu
Enver Paşa için birçok ağıtlar yazılır. Biri de, Buhara Cumhurbaşkanı Osman Hoca'nındır:
Türk balası Oruslardan köb sıkıldı
Er kırıldı, kız ezildi, yurt sıkıldı
Hamiyetlik Enver Paşa onu surab
Kelib azad etmek için şehid boldu...
İntikam......al intikam....
Sayfa 639Kitabı okudu
Enver Paşa'nın istediği her an, yanındakilerle birlikte Afganistan'a geçebileceğini, burada kendisini izzet ve hürmetin beklediğini, hatta Efzaleddin Han'ın, Afgan askerleriyle geri dönerken, kendisini zorla götürmek istediğini, Paşa'nın şiddetle reddettiğini söyleyerek, şöyle bitirir:
"O, mutlaka Türkistan toprağında ölmek kararıni vermişti. Enver Paşa Türkistan toprağında ölmekle, bu ülkede ve Türk tarihindeki en büyük görevini yapmıştır. ...Mustafa Kemal Paşa yaşayarak, Cemal ve Enver Paşalar şehit olarak, Ön ve Orta Asya İslam ve Türklerinin tarihinde, on altıncı yüz yıldan itibaren başlayan ikinci devrenin (gerileme dönemi) artık kapandığını ve üçüncü devrin, istiklal ve aktivite devrinin başlamış olduğunu gösterdiler."
Sayfa 638Kitabı okudu
Özbek yazar Nabican Bakiyev şunları yazar:
"Türk âleminin, Enver Paşa olmasaydı, mutlaka bir başka Enver Paşa çıkarması şarttı. Şükürler olsun ki, Cenab-ı Allah bize Enver Paşa'yı armağan etmiş, Türkistan'a göndermişti... Rus işgaline karşı, kimsenin o güne kadar yapamadığını gerçekleştirmiş, dağdaki basit çobanından beyine kadar halkı tek cephede birleştirerek bunu başarmıştı. Bundan daha da önemlisi, yanında Türkiye'den gelme pek çok Osmanlı subayıyla, olağanüstü fedakarlıklar içinde, Türk âleminin tek kardeş, tek cephe olabileceğini, kendi hayatlarını şehit vererek ispat etmişlerdi."
Sayfa 636Kitabı okudu
Türkistanda Rus Saldırılarının Artmasından Dolayı Afganistan Kralı Emanullah Han Enver Paşanın Afganistana Sığınmasını İster Bunun Üzerine Enver Paşanın Cevabı
Enver Paşa, Afgan Hanına bir cevabi mektup yazar: "Benim Afganistan'a sığınmama imkan yoktur. Başlamış olduğum hareketi ve bana inanmış olan bu milleti yüzüstü bırakmak hata olur; bunu tasvip etmiyorum... Nazik davetinize özür dilerim. Burada kalacağım."
Görülüyor ki, Enver Paşa Trablusgarp'taki Enver Bey'dir; aynı sorumluluk duygusuyla, başladığı işe hayatını koymaktadır.
Karısına yazdığı mektupta ise şöyle der: "Dua et Naciyem, dua et!"
Sayfa 620Kitabı okudu
Enver Paşa, Rus yetkililere bir nota göndererek Kızıl Ordu birliklerinin on dört gün içinde Türkistan, Buhara ve Hive'den çekilmesini ister: "Ben, Buhara, Türkistan ve Hive halklarının hür ve bağımsız yaşama isteklerini size iletmekle görevliyim. Bu bağımsızlık talebi Sovyet Rusyası tarafından kabul edilmelidir."
Sayfa 611Kitabı okudu
Enver Paşa: İstiklal ya tam olur ya olmaz!
Moskova hükümeti (aldığı yenilgilerden sonra) Türkistan'da Darvaz, Karatekin, Gölab ve Düşenbe'nin Enver Paşa'ya bırakılmasını öngören bir barış anlaşması teklif eder. "Sulh ancak Rus kuvvetlerinin Türkistan'ı terk etmesiyle mümkün olacaktır. Komutanı bulunduğum mücahitler istiklal ve hürriyet için son nefeslerine kadar dövüşmeye ant içmişlerdir." Enver Paşa, çevresindekilere, "Arkadaşlar, bir memlekette istiklal ya tam olur ya olmaz." diye başlayan bir konuşma yapar ve teklifi reddeder. Selim Sami diyor ki: "Enver Paşa'ya Türkistan mücadelesi sırasında en cazip imkanlar birçok defalar ve büyük ısrarlarla teklif edilmiştir. Bunu yapanlar, Paşa'nın karakterini bilmeyenlerdi. Ben birçok devlet adamı, komutan ve siyasi tanıdım. Bunların arasında hiç birisi Enver Paşa kadar kanaatkar ve idealist değildi. Ahlakının bu tarafı ilr Talat ve Enver Paşalar birbirlerine benzerler."
Sayfa 608Kitabı okudu
Enver Paşa'nın İslam dünyasındaki prestiji hakikaten biraz şaşırtıcıdır. Buna zaman zaman kendisi de hayret eder. O günlerde Afgan Kralı Emanullah Han, Enver Paşa'ya gıyabında, sadece kayınpederi ve eniştesinin sahip olduğu Serdar-ı âlâ rütbe ve nişanı vermiş ve onu Afgan prensi derecesine çıkarmıştır. Durumu bildiren beratı Paşa'ya gönderirken bir de fotoğrafını ekler ve arkasına "Aziz ve Muhterem Kardaşım Enver Paşa'ya yadigârımdır." diye yazar. Enver Paşa, "Tuhaf!" diyor, "Afganistanlıların orada tahta çıkış donanması yapıldığı zaman, benim resmimi Emîr'in resmiyle beraber asmakta olduğunu söylüyorlar. Cidden tuhaf bir iş..."
Sayfa 464Kitabı okudu