Hayatı boyunca satılan, eziyet gören, bir eşya gibi görülen Dilber.. Eserde, Tanzimat döneminde Osmanlı'nın batılılaşma hareketleri görülür ; Esir, cariye.. vs. Dilber' i Asaf paşa ve karısı Zehra hanım satın alır. Oğulları celal ile Dilber aşık olur. Ancak Zehra hanım buna engel olur ve dilberi satar. Zehra hanım için evlilikte esas olan zenginliktir. Celal bey ise tam tersini düşünmektedir onun için güzellik ve namus önemlidir. Dilberin satılmasıyla celal bey deliye döner, hastalanır. Dilber ise mısırda esirdir orada ona aşık olan Cevherin yardımıyla kaçmaya çalışır ancak cevher ölünce Dilber yalnız ve çaresizlik içinde kendini nehire atıp intihar eder..
Çok acıklı bir aşk öyküsü.. Yine bir mutsuz son.. Sergüzeşt, Tanzimat döneminin ilk realist Roman özelliğini taşır ( ama değildir!) yazar, sık sık eserde kendini belli etti kendi düşünceleriyle o zamanki toplumu, esareti eleştirdi. Güzel bir Türk klasiği tavsiye ederim.