Hakikat, milyonlarca yıl önce yeryüzüne düşmüş ve parçalara ayrılmış kocaman bir elmas gibidir. Her bir parçayı bulan, elmasın o parçadan ibaret olduğunu zanneder. Oysa hakikat daha büyüktür, bütündedir. Bilimlerin tümünde olduğu gibi psikolojide de hakikatin sadece bir kısmına hâkimiz. Disiplinlerin birbirinden öğrenecek çok şeyinin olduğu günümüzde, "ya bilim, ya maneviyat" tarzı bir indirgemecilik yerine, "hem o, hem de o" yaklaşımı daha doğru görünmekte. Ruhun bilgeliğine ulaşmak için, bilgeliğin ruhuna nüfuz etmemiz gerek. Unutmamalı ki "Her arayan bulamaz, bulanlar sadece arayanlardır." İbrahim b. Edhem bir gün sarayında uyurken, geceyarısı, tavandan tıkırtılar geldi. Sanki birisi damda yürüyordu.' Kim var orada?" diye bağırdı. "Bir dost," diye cevap geldi. "Bir deve kaybettim ve onu bu damda arıyorum." "A ahmak, damda deve mi arıyorsun?" diye bağırdı İbrahim."A düşüncesiz!" diye cevap verdi ses, "Sen Tanrı yı ipek elbiseler içinde, altın sedirde uyuklarken mi arıyorsun?
Sufi Psikolojisi 
Kemal Sayar
