Tarihte Usul
Zeki Velidi ToganTarihte Usul Quotes
You can find Tarihte Usul quotes, Tarihte Usul book quotes, the most impressive sentences and paragraphs on 1000Kitap.
Tarih ilminin ehemmiyeti tarife muhtaç değildir. Böyle şerif bir ilim üzerinde çalışırken gelişi güzel iş kılmak, geceleyin yaş ve kurusunu ayırmadan odun toplayan adam gibi yalan yanlış haberleri toplamak bu ilme yakışmaz. Doğruyu yalandan ayıran bir mizan, bir kıstas lazımdır. İşte ben mizan ve mi'yar işini görecek usulleri bu eserde tesbit edeceğim. Fıkıh, usulü fıkh, nahiv ve beyan için böyle usuller ve kaideler tesbit edilmiş ise tarih için de böyle kaide ve usul tesbit edilmelidir.
Sayfa 198Kitabı okudu
Tarihin ancak vakanüvislerden ve diğer yazılı vesikalardan tam olarak öğrenileceğini zannederek bütün himmeti o tarafa hasretmek büyük bir dalalettir.
Sayfa 139Kitabı okudu
Keza zamanın irfan seviyesini, fikir ve dinlerini, dünyaya bakışlarını bilmek lazımdır.
...bence tarih gaye değil, ancak mensup olduğum muhiti onunla temaslarda bulunarak birlikte yaşıyan muhitleri öğremek için bir vasıtadır.
Sayfa 118
Terkibin bahislerinden biri de intikad eleğinden geçirilmek suretiyle elde edilen malumatı ve materyeli zaman ve mekan ve mevzulara göre tanzim etmekdir. Yani tarihi menbalardan istihraç edebildiğimiz vukuatı zuhurlarının zaman (devir, asır ve senelerini) ve mekanını (memleket, ülke ve kıtaları) tesbit ederek ona göre tanzim etmek tarihinin esas işidir.
Sayfa 150Kitabı okudu
Bununla beraber tarih metodu, ilim ve fikir hayatındaki terakkilerin, insanlarda görüş ufkunun genişlemesinin bir mikyası olarak inkişaf etmiştir. Tarih metodunun tatbiki insaniyetin ve ayrı milletlerin fikri inkişaflarında kazandığı ehemmiyet itibarile mikroskob, teleskop ve röntgenin tatbikiyle kıyas kabul etmeyecek derecede büyük olmuştur.
Metod BilgisiKitabı okudu
İlk meşrutiyet hareketleri ile bağlı olarak tarih tenkidi fikirlerinin yayılması Ahmet Vefik Paşa'nın 17 Şubat 1863 Darülfunun açıldığı vakit tarih felsefesine dair verdiği 44 sayfa olarak aynı sene Hikmet-i tarih ismiyle neşrolunan dersinde ve Sultan Hamidin katibi Gelenbevizade Ahmet Tevfik Beyin bu sultan namına tarihte usul mevzuu üzerine Hamidet-ü'l-usul namiyle 1878 de yayınladığı 43 sayfalık küçük bir risalesinde kendisini gösterdi.
Sayfa 199Kitabı okudu
Bütün başka ilimlerde de bilinen şeyler bilinmeyenlerine nisbetle cüzi olduğundan o ilimlerin inkişafı yolunda, asırlar geçtikçe, sayıları artan insanlar çalışırlar. Filhakika tarih ilmi insaniyetin geçmiş hayatından kat'iyetle bildiğimiz hadiselerin tavsifine münhasır kalmıyor; bilakis ihatası müşkil, meşkuk ve mudil meselelerle de uğraşarak insaniyetin mazisine ait bilgilerimizin açıklıklarını doldurmak istiyor. Fakat hadiselerin iyi bilinenleriyle iyi bilinmiyenlerini yekdiğerinden ayırıp göstermek hususunun usullerine riayet etmek icab eder. O zaman tarihin kat'iyetle tesbit ettiği bilgilerin yanı başında iyi bilinmiyen hadiselere ait mütalealar bulunmasında tarihi bir meselenin tetkikine tahsis edilen bir eserin ilmi kıymetine hiç zarar gelmez.
mahdudiyet: sınırlı olma durumu, sınırlılık
Fikrimce hakikat şudur ki, tarihi hadiseleri sırf ruhi amillerle izah etmek yanlıştır; bunların ve milletlerin ruhi karakterlerinin iktisadi ve tabii amiller kadar müessir olduklarını inkar etmek veya onları tali şeyler saymakta bir tarafgirlik ve mahdudiyet eseridir.
Tarihi asla öğrenmeyip onu ihmal etmek ise cehalet ve hamakatin en bariz tecellisi demek olur.