Yûnus Emre'ye göre şerîat, hakîkate açılan ilk kapıdır. Hakikatin sınırsız denizinde seyretmek için şerîat gemisine binmek gerekmektedir. Yâni şerîat, hakîkatin bir tür vâsıtasıdır. Hakîkat ordusunda bir koruyucu konumundaki şerîat mumlu bala; tarîkat ise tortusuz yağa benzer. Dosta (vahdete) ermek için bu balı yağa katmak gerekir. Hakîkat yolunun ikinci kapısı olan tarîkat, şerîatten içeri bir makamdır. Hakîkate ermek için bir Hak yola/tarîkate intisap edip mürşidden el alınmalıdır. Tarîkatte "yolu doğru izleyen, mürşidini gözleyen ve sırrını gizleyen" kişi hakîkate ulaşır. Mârifet ise Allâh'ı tanımaktır. Kalbin hayat bulması ve diri olması, sırrın Hakk'ın hâricinde kalan şeyden yüz çevirmesidir. Allâhü Teâlâ'yı hakikatiyle tanıyabilmek için ilâhî isim, fiil ve sıfatlarıyla onu bilmek gerekir. Bu da ancak nefs terbiyesiyle mümkündür. Mârifet, erenler sofrasında (sohbette) elde edilir. Şerîat hakîkatin zâhiri, hakîkat ise şerîatin bâtını olup, şerîatsiz hakîkat makamı bulunmaz. Hakîkate ulaşabilmek için hakîkat denizine dalmak gerekir. Hakîkatte ikilik yoktur; bu makamda kişi, kahrı ve lutfu bir görür.

Sayfa 185Kitabı okudu

Tasavvuf Şeriatsız Olmaz Hayreddin Karaman