Ana fikri olduqca diqqətçəkici, əslində indiki zamanda hamımızın az çox ağlına gəldiyi, üzərində düşündüyü, ama 1 əsr əvvəl böyük xaos yaradacaq bir deklarasiya kimi düşünə bilərik bu qısa mətni.
Çox sərt və ironiya ilə qələmə alınan Tembellik Hakkı, sadəcə kapitalizmi deyil, eyni zamanda çalışma fəlsəfəsiylə başdan çıxarılan proleterya təqəbəsini də tənqid edir, yəni elə işçiləri, onların çalışma saatlarına, şərtlərinə, təhlükəsizlik vəziyyətlərinə və s. olduğu şəkildə razılaşmalarına. Lafargue məcburi işləməyin kapitalist cəmiyyətdə hər cür intellektual degenerasiyaya səbəb olduğunu, bizim ən ali arzularımızın, istəklərimizin önündə bir maneə kimi çıxdığını vurğulayır.
Ama düşünmeden edemedim, yazar burjuvazi kesimi için, çalışmadıkları için, bir kez tembellik içine çöküp, zorunlu tatmin arayışıyla ahlakları bozuluyor diye fikir yürütürken, proleterya için de günde sadece 3 saat maksimum çalışma saatleri ileri sürerken, onların ahlaklarının bozulmayacağını nasıl garanti altına almış oluyor?!
