Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
Erik Jan ZürcherTerakkiperver Cumhuriyet Fırkası Gönderileri
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kitaplarını, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası sözleri ve alıntılarını, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası yazarlarını, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.Hem Kemalistler, hem de Terakkiperverler, gerici ya da aşırı tutucu islami siyasal akımlardan kesinlikle çok uzaktılar.
T.C.F. beyannâmesini bir cümleyle tanımlamak gerekseydi, bu tanım şöyle bir şey olurdu: Kemalist rejimin köktenci ve otoriter eğilimlerine direnişin damgasını taşıyan siyasal liberalizmin klasik bir ifadesi.
Takrir-i Sükûn Kanunu'nun çıkarılması ve İstiklâl Mahkemelerinin kurulması çağdaş Türkiye tarihinde, gerçek bir dönüm noktasını oluşturur. Aşırı bir baskı döneminin habercisi olan, tarihsel önemi büyük bu kararın, iki yıl boyunca uygulanması, tüm siyasal muhalefetin ve basının susturulmasını, Kürt etnik ve dilsel kimliklerinin sert bir biçimde ezilmesini ve 1926'da Ankara ve İzmir'de yapılan yargılamalarla Kemalist çevre dışındaki tüm potansiyel iktidar rakiplerinin yok edilmesini getirdi.
Basında yer alan bir habere göre, muhalefete katılmalarının, mevkilerini
tehlikeye sokacağını düşünen devlet memurlarının partiye tüccar olarak kaydolmuş olmaları da ilginç bir ayrıntıdır.
Meclis'teki C.H.F. grubu, parti disiplinini pekiştirmek üzere aşağıdaki önerileri benimsemişti:
- Gensorular bundan böyle grubun kapalı oturumlarında ve yalnızca çoğunluğun talebi halinde yapılabilecekti.
- Gensorular ancak grup çoğunluğunun onayıyle Meclis'e götürülebilecekti.
- Grup çoğunluğunun desteği olmaksızın soru önergeleri bir gensoruya dönüştürülemeyecekti.
- Grup üyeleri bundan böyle parti ilkeleri veya kararlanyle bağdaşmayan yazılı ve sözlü açıklamalarda bulunmayacaktı.
- Grup üyelerinin tutumlarını izlemek ve üyeler arasındaki kişisel ve siyasal farklılıklara karar vermek üzere bir haysiyet divanı oluşturulacaktı.
Atatürk de partili cumhurbaşkanıymış
Cumhurbaşkanının konumu, muhalefeti hâlâ kaygılandırmaktaydı. Kasım ayı boyunca T.C.F. üyeleri ve onları destekleyen Tanin gibi gazeteler, cumhurbaşkanının sürekli olarak C.H.F. genel başkanlığından istifa ederek tarafsız bir tutum alması gerektiği yönünde uyarmalarına karşın, hiçbir sonuç alamadılar.