The Ethics
Baruch SpinozaThe Ethics Reviews
You can find The Ethics reviews, The Ethics book reviews, The Ethics ratings on 1000Kitap.Spinoza'nın Taosu
Ethica okuması zor ama hayatınızı değiştirecek bir kitap, kitabı okurken baştan Spinoza'nın önermelerini kabul edecek şekilde bir ön kabul yaparsanız çok daha rahat okursunuz, hemen her önermede bulunan, önceki önermelere ve notlara göndermeleri geriye doğru takip etmeye çalışırsanız kafanız çok karışacak ve kitabı bırakacaksınız muhtemelen. Her önermenin doğruluğunu kabul ederseniz ilerledikçe zihniniz bağlantıları kendi kuracaktır. Kitabı bitirdikten sonra takıldığınız yerlere geri dönmeniz daha iyi olacaktır. Çünkü Spinoza yaptığı bazı önerme ve kabulleri ilerleyen sayfalarda kanıtlıyor ve ya önermenin yanlış olduğunu ancak kitabın o kısmında kafa karışıklığına yer vermemek ve konuyu ilerletebilmek amacıyla o anda o kabulü yapmış olduğunu açıklıyor. İlerleyen sayfalarda başka bir bakış açısıyla önermeyi kanıtlıyor ve ya yanlışlığını gösteriyor. Yani Spinoza insan zihnini ve çalışma şeklini en iyi tanıyan, bilen ve bunu anlayan nadir felsefecilerden, zihninizi onun ellerine teslim etmeye hazır olmalısınız. Bu arada Spinoza'nın Tanrısı Tao'dur, Doğa'dır, Yol'dur, Buda Doğası'dır. Doğu felsefesini okuyup araştırıp ancak idrak edemeyen Batı Felsefesi etkisindeki zihinlere yol gösterecek bundan daha iyi bir kitap yoktur. Spinoza'nın kitapta kullandığı bir çok sözcüğün bizim bildiğimiz anlamda kullanılmadığını bilmelisiniz ancak Spinoza zaten her sözcükten neyi anladığını kitapta açıklamıştır, her bölümün başındaki tanımlar, aksiyomlar size yol gösterici olarak oradadır. Bu arada çevirinin mükemmel olduğunu eklemek isterim.
Spinoza-Ethica
Yahudi bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelen Spinoza 1656 yılında karşıt düşünceleri nedeniyle yahudi cemaatinden aforoz edilir.1670li yıllarda ise Ethica adlı eserini kaleme alır. Eserin ihtiva ettiği 5 bölümde anlatılan tanrı ve ahlak kavramları Spinoza’nın yöntemiyle geometrik olarak oluşturulmuş.
Aksiyomlar, Önermeler, Kanıtlamalar, Önerme sonuçları, ve notlar olarak bir nevi şematize edilmiştir.
Çözümlemek istenilen kavram nasıl mutlu olacağımız.
Önce tanrıyı bilmek kendi özümüzden dolayı onun varlığının farkına varmak zorundayız.
İlk bölümde tanrının sıfatlarının sonsuz olduğunu ve ezeli ve ebedi oluşunun neyi gerektireceğini açıklar. İnsanların dini benimserken buna yatkın olduklarından ancak her şeyin onlar için yaratılmadığından tanrının sevgi veya nefret duyamayacağından çünkü edilgen hiçbir duyguyu yaşayamayacağından bahseder. Duyguların inşaasını zihnin özünü yakalar. Nasıl kontrol edebileceğimiz üzerine önermelerle gelir. En önemlisi tanrıyı bilmek ve aklın buyruğuna uygun yaşamaktır. Bunun kolay olmasını bekleyemeyiz. Yalnızca 3. tür bilgiyle insanın en üstün haline ulaşabiliriz. O zaman doğanın zorunlu olarak bize yaşattığı ve özümüz gereği kapana sıkıştığımız duygular edilgenliğini önemli ölçüde azaltır. Çünkü duygular kendi özümüz olan arzunun yarattığı keder ve neşeden başka bir şey değildir. Bunun sonucunda keder duyduğumuzdan nefret ederken neşe veren şeyi severiz. İnsanlara duyduğumuz tüm duygular, acıma, kıskançlık, pişmanlık, kibir, korku, umut, evham…bu duygulardan türer.
Ethica; Tanrı, Zihnin Doğası ve Kökeni, Duyguların Kökeni ve Doğası, İnsanın Esareti ya da Duyguların Kuvveti ve Aklın Kudreti ya da İnsanın Özgürlüğü ile beş bölümden oluşan aslında her bölümde Tanrının yani Doğanın insan hayatındaki olması gereken yeri ve nasıl algılanması gerektiğini anlatmakta bizlere ve bunu geometrik yöntemlerle kanıtlamakta. Aydınlanma yaşayıp bu mantık çerçevesinde oluşturduğu eserindeki asıl tözü anlamamızı istemektedir. Özellikle son sayfalarındaki her satırın altı çizelmelik olan felsefik bir şaheserdir Ethica.
Tanıştığımıza Memnun Oldum
Kitaptan aldığım notlara geçmeden önce zihnimde tortu şeklinde kalan düşünceleri paylaşmak istiyorum. Ethica’yı değerlendirirken “Teolojik, politik inceleme” ile birlikte okumak gerektiği kanaati oluştu bende. Tabi felsefe bir silsile olduğu için Platon ve Aristotales’den (Presokratlar ve Sokratesin düşüncelerini fragmanlar şeklinde bu iki
Gerçeğe ulaşmak
Nasıl ki 2 boyutlu bir evrende yaşayan bir canlının her şeyine bu boyuttan bakarak hakim olabiliyorsak ve kendisi bizi algılayabilecek kapasiteye hakim değilse (isteyene bunu daha detaylı açıklayabilirim, özet geçmek zorundayım) aynı şekilde 4. boyutu elinde tutabilen bir canlı da bizim evrenimizin hakimi olacaktır. Rick Sanchez'in