Gorki, Tolstoy’a dair anılarını ve gözlemlerini anlatmış bu kısa kitapta.
Gorki’nin anlattığı çok önemli şeyler var Tolstoy’a dair. Benim en fazla dikkatimi çekense, doğallığa ve gerçeğe dair düşündükleriydi. Öyle ki herkesçe büyük kabul edilen bir sanatçının yapay bir duyguyla ürettiğini değil, bir köylünün içinden geldiğince ortaya çıkardığı bir türküyü yeğ tutuyor. Bu bağlamda, hiç bir şeyden etkilenmeden, kendi bildiği doğrultuda yazmayı salık veriyor Gorki’ye. Gerçekleri, kime dair olursa olsun sakınmadan dile getiriyor sivri bir dille.
Koskoca felsefeci Spinoza’nın, dünyayı etkileyen büyük düşüncelerine rağmen, kadınlar konusunda yaya kaldığını öğrendiğimde çok şaşırmıştım. Aynı şekilde Tolstoy’un da kadınlara dair düşünceleri, Gorki’nin tabiriyle ‘bir Rus köylüsünün kabalığı’nda.
Gorki, dünyanın kabul ettiği bir yazarı şöyle büyük, böyle büyük diye değil tüm insani yönlerini ele alarak anlatmış.