Sevgi Soysal'dan Bilge Karasu'ya

Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 3

Berna Moran

Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 3 Posts

You can find Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 3 books, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 3 quotes and quotes, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 3 authors, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 3 reviews and reviews on 1000Kitap.
Pınar Kür'ün postmodern romana hangi gereksinmeler sonucu yöneldiğini bilmiyorum; ama denebilir ki, Bir Cinayetin Romanı, anlatıyı konu edinmesiyle ; kurmaca ile gerçeklik arasında kurduğu oyunlarla; postmodern romanlara özgü "çok sonuçlu" ya da "sonuçsuz" bitişiyle; yazarla tartışan, rollerine itiraz eden, romanı ele geçirerek yazarın kendisini roman kişisine dönüştürmek isteyen karakterleriyle, Pınar Kür'ün romancılığında, postmodern doğrultuda yeni bir aşamadır.
Sayfa 118 - İletişim Yayınları, 2. Baskı, 1994, İstanbulKitabı okuyor
Orhan Pamuk romanda ve özellikle Türk romanında "kendi olmak" sorununa bir çözüm getiren bir roman olarak, geçmiş kültürümüzle bağlar kurulmuş Kara Kitap'ı sunuyor okurlarına. Anlatı geleneğini "bir köşesinden, bir ucundan değiştirerek yepyeni bir şey" söylemek amacıyla.
Sayfa 104 - İletişim Yayınları, 2. Baskı, 1994, İstanbulKitabı okuyor
Reklam
Edebiyatta özgünlük, yüzyıllar boyu ne Doğu'da ne Batı'da önemli bir meziyet sayılmışur. Ancak Batı'da romanın çıkışıyla birlikte durum değişmiş, bireyin önem kazanması sonucu sıradan insanların kendilerine özgü yaşamları, yazarlara yeni konular, değişik olay örgüleri aramaya itmiştir. Buna ek olarak, romantikler, sanatçının kendi yaşantısını, kişiliğini dile getirmesini sanatın koşulu sayınca özgünlük bir değer ölçütü olarak kabul edildi. Ne (var) ki yapısalcılık sonrasında, yapıların, daha önce yazılmış yapıtlardan bağımsız, tek ve özgün olamayacağı, her metnin kendinden önce gelen metinlerle ilişkili olduğu (intertextuality) ortaya konuldu. Bir anlamda, metinleri meydana getiren daha önceki metinlerdir deniyordu. Çünkü yazar yansıtmak istediği gerçeklikle baş başa kalamaz, araya girmiş başka metinler vardır ve gerçekçi roman bu olguyu ne kadar gizlemeye, hissettirmemeye çalışırsa çalışsın, yazar başka metinlerin gerçekliği yansıtma yollarını sergilemekten kurtulamaz. Bunu yaparken elbette ki bir yenilik getirebilir, ama yazarın bu katkısı, bu yeniliği bile ancak başka yapıtlarla karşılaştırıldığında meydana çıkar. Çağımızın postmodernist yazarları ise gerçekçilerin tersine, bu olguyu açığa vurmaya, görünür hale getirmeye çalışıyor ve romancıların kullanagelmekte oldukları taktikleri, kurgu mekanizmalarını, konvansiyonları kendi romanlarının konusu yapıyorlar. Romana, dış gerçekliği yansıtan, sosyoloji, ahlâk ya da felsefe alanlarında doğrudan dile getiren bir metin değil, kurmacanın kendi dünyasında oynanan bir oyun olarak bakıyorlar.
Sayfa 98 - İletişim Yayınları, 2. Baskı, 1994, İstanbulKitabı okuyor
Eyleme degil, karaktere ağırlık veren modern ve modernist romanda biliyoruz ki roman kişilerinin psikolojisi, iç dünyası, bilinci ve bilinçaltı yazarın dikkatle çözmeye çalıştığı, ilginç sorunları içerir. Bundan ötürü önemli bir yönünü oluşturur romanın. Ama gene biliyoruz ki halk edebiyatı ürünlerinde önemli olan kişinin iç dünyası değil, tersine, eylemidir. Masallarda, Dede Korkut, Battal Gâzi gibi kahramanlık hikâyelerinde kahraman ve diğer kişiler eylem için gerekli araçlar olmaktan öteye gitmezler ki iç dünyaları önemli olsun ve psikolojilerine ilgi duyulsun.
Sayfa 78 - İletişim Yayınları, 2. Baskı, 1994, İstanbulKitabı okuyor
Türk romanı, bazı istisnaları bir yana bırakırsak, gerçekçi çizgiden pek ayrılmamıştır. Eleştirmenler de, çoğunlukla, gerçekçi yöntemi övüyor, romanın başarısı için vazgeçilmez bir yöntem sayıyorlardı. Egemen görüş sanatın sanat için değil toplum için olduğu görüşüydü ve hele 1960'lardan sonra, G. Lukács'dan yapılan çevirilerin de etkisiyle klasik gerçekçilik yetersiz görülmeye başladı ve toplumcu gerçekçilik gözde yöntem oldu. Ancak 1980'lerde onaya çıkan yenilikçi roman bu durumu değiştirdi.
Sayfa 52 - İletişim Yayınları, 2. Baskı, 1994, İstanbulKitabı okuyor
Adalet Ağaoğlu, bağımsız iç konuşma yöntemini Türk romanında ilk kez deneyen ve bildiğim kadarıyla özgün bir biçimde deneyen bir yazar. (...)
Sayfa 37 - İletişim Yayınları, 2. Baskı, 1994, İstanbulKitabı okuyor
Reklam
20. yüzyılda Batı romancıları, yazar olarak metinde kendilerini hissettirmemek için yeni anlatım yöntemleri aramışlar ve bu bakımdan Türk romancılarına da örnek olmuşlardır.
Sayfa 36 - İletişim Yayınları, 2. Baskı, 1994, İstanbulKitabı okuyor
Bir Düğün Gecesi (Adalet Ağaoğlu), 1970'li yıllardaki Türk toplumunun genel bir tablosunu sunan, o dönemi ilerici ve gerici tipleri ile yansıtan ve bundan ötürü, bir yönüyle panoramik bir roman. Ama aynı zamanda birkaç aydının birey olarak iç dünyalarında yaşadıkları sarsıntının anlamını irdeleyen ve bundan ötürü başka bir yönüyle de dramatik bir roman.
Sayfa 34 - İletişim Yayınları, 2. Baskı, 1994, İstanbulKitabı okuyor
Bir Düğün Gecesi (Adalet Ağaoğlu), bir yönüyle 12 Mart romanları arasında yer alırken, gerçekçi romandan modernist romana kayışıyla da, daha sonra gerçekçi yöntemden büsbütün uzaklaşan 1980'li yılların romanına bağlanır. Ayrıca hayal kırıklığına uğramış ve politikaya küsmüş devrimci küçük burjuva aydınının çıkmazına ve içine düştüğü bunalıma eğildiği için de 1980 sonrası depolitize romana geçiş niteliğinde olduğu söylenebilir.
Sayfa 34 - İletişim Yayınları, 2. Baskı, 1994, İstanbulKitabı okuyor
(Sevgi Soysal'ın) Şafak (adlı romanı), 12 Mart döneminde yaşanan karabasanı okura duyurabilen bir yapıt olmakla birlikte, bu başarısı onu kalıcı kılmaya yetmiyor. Romanın iki merkez kişisi aracılığı ile dile getirilen ana tema, yani küçük burjuva kimliğinden sıyrılıp işçi sınıfı ideolojisine içtenlikle sarılarak devrimci olabilme çabası, ancak romanın yazıldığı yıllar için güncel bir sorundu. Toplumsal koşulların hızla geliştiği Türkiye'de bu konu güncelliğini yitirmiş olduğundan, Şafak bugün sanatsal değerinden çok tarihsel değeri için okunan 12 Mart dönemi romanlarından biri olacaktır herhalde.
Sayfa 32 - İletişim Yayınları, 2. Baskı, 1994, İstanbulKitabı okuyor
99 öğeden 1 ile 10 arasındakiler gösteriliyor.