Türkiye'nin Düzeni
Doğan AvcıoğluTürkiye'nin Düzeni Posts
You can find Türkiye'nin Düzeni books, Türkiye'nin Düzeni quotes and quotes, Türkiye'nin Düzeni authors, Türkiye'nin Düzeni reviews and reviews on 1000Kitap.
"Ayetle,hikmetle,icma ile,rivayetle,tecrübe ile,ibretle müsebettir ki, insan için her nasıl olursa say (emek) ile olur,insan her neye vasıl olursa say ile olur."
Yükselme döneminde, kapitalizme yönelişte önemli bir avantaj sayılabilecek olan merkeziyetçi devlet, buhran baş gösterince, kapitalizme yönelişi engelleyici bir rol oynayacaktır.
• Esasen kapitalist gelişmeyi, teknik ilerlemeden çok, kapitalizmin kendisi sağlamıştır. Teknik ilerleme, kendiliğinden olmamıştır. Kapitalizmin ihtiyaçlarıdır ki, teknik ilerlemeye yol açmıştır.
• Özetlersek, prekapitalist düzenin çözülmesini ve kapitalist düzene gelmesini sağlayan ( köyde az çok bir farklılaşma, köyden bir kısım işgücünün şehre akımı, ticaret ve tefeci sermaye birikimi, lonca düzeninin zorlanması, köydeki farklılaşma dolayısiyle köy - şehir mübadele olanaklarının artması vb. gibi) faktörler, Batı'da olduğu gibi Osmanlı toplum düzeni içinde de faaliyettedir.
• Devlet taşradaki sivrilmiş tefecileri, İstanbul’un et ihtiyacının karşılanmasında yararlı olmaları için, hayvan ticareti yapmak üzere, İstanbul’a getirmektedir. Hatta 1566 yılında, İstanbul’un et ihtiyacının finansmanını sağlamak amacıyle, «Et Bank» adını verebileceğimiz, 20 bin altın flori sermayeli bir fon kurulmuştur. XVI. yüzyılda büyük şehirlerde, birçok «vakıf bankaları» mevcuttur Vakıflar yoluyla ucuz faizle kredi veren bu ilk bankaların yaygın faaliyeti, ticari hayatın genişliği ve canlılığı hakkında bir fikir vermeye yeterlidir. Türkler, iç ticarette de, dış ticarette de faaldir.
• Osmanlı toprak düzenini sarsan fakat XVI. yüzyılın ikinci yarısında dikkati çeken gelişmeleri faizcilik, kredi avansları, mültezim kar ve soygunculuğu eski müstakil çiftçiler nizamı yerine, zengin çiftlik sahibi mütegallibe bir bey veya ağa sınıfı ile bu sınıfın emrinde ırgatlaşan köylüler kaim olmaya başladı. Bu gelişmelerin sonucu, hukuken toprağa bağlı olmakla birlikte, büyük şehirlere geniş ölçüde bir reaya akını olmuştur. Bazı devlet memurlarıyle birlikte bir kısım reayanın zenginleşmesi, hukuk kurallarını az çok etkisiz bırakarak, toprakta özel mülkiyet eğiliminin güçlenmesi, tefecilik vb. gibi çeşitli yollardan bir nakdi sermaye birikiminin ortaya çıkması ve birkısım reayanın topraklarını bırakmak zorunda kalması, prekapitalist düzeni temellerinden sarsan, ama daha i eri bir toplumsal kuruluşa geçiş olanaklarını bağrında taşıyan olaylardır. Bunlar kapitalizme geçişin önşartlarını hazırlamaktadır.