Abdülhamid Han'ın nasıl bir devirde tahta çıktığı, 33 sene ne derece büyük gelişmelere imza attı ve kendisinden sonra 10 sene bile geçmeden devletin neredeyse işgal edilmemiş toprağa kalmadı düşünülünce, onun ne kadar akıllıca bir siyaset takip ettiği daha iyi anlaşılacaktır.