En’âm Suresi başından sonuna kadar, İslam akidesinin temellerini işleyen
bir akide müfredatıdır. Sure, İslam’ın inanç esaslarını iki yönüyle ele almasıyla dikkat çekicidir. İşlediği tüm meselelerde Kelime-i Tevhid’in nefy ve ispat metodunu kullanmıştır. Önce yanlışı ele alıp onu reddetmiş (La), sonra tevhid inancını ortaya koyarak inşa etmiştir (illallah).
Surenin bir diğer özelliği; cahiliye inanç ve geleneklerini detaylı bir şekilde ele alması, cahiliye toplumuna ışık tutması ve cahiliyeyi var eden sebepleri ifşa etmesidir. Rahatlıkla diyebiliriz ki; En’âm Suresi, cahiliyenin röntgenini çeken ve en ince ayrıntısına kadar cahiliyeyi ele veren bir suredir.
En’âm Suresi üzerinden cahiliyeyi ve suçlu günahkârları (mücrim) tanıyan bir mümin; hangi kılığa girerse girsin, hangi maskeyle zuhur ederse etsin… cahiliyeyi tanımakta zorlanmaz. Zira sure; cahiliyenin bir zaman dilimi değil, bir zihniyet olduğunu en güzel şekilde ortaya koymuştur.
En’âm Suresi’nin bir diğer özelliği; okuyana kazandırdığı dava ve mücadele şuurudur. Yüce Allah’ın, İslami mücadelenin esaslarını işlediği surelerin başında En’âm Suresi gelmektedir.
Tevhid davasının bilinçli düşmanları kimlerdir? Dava düşmanlarının dava erlerine yönelik kurduğu tuzaklar nelerdir? Hak ile batıl arasındaki husumetin mahiyeti nedir? Yüce Allah’ın davanın düşmanlarına karşı değişmez kanunu/sünnetullahı nedir? En’âm Suresi, bu ve benzeri -dava erinin ihtiyaç duyduğu birçok soruya doyurucu cevaplar vermiştir.
Surenin bir diğer özelliği; ayetlerin arasına serpiştirilmiş kulluk/ubudiyet kaideleridir. Allah’a (cc) kulluk yaparken ihtiyaç duyduğumuz incelikli bilgiler, sure içinde dolaylı olarak ele alınmış ve ayetlerin ikincil anlamı olarak dikkatimize sunulmuştur.
Surenin bir diğer özelliği; okuyan mümine Kur’ân’ın, diyalog, davet ve tartışma üslubunu kazandırmasıdır. Gerek sure içinde yer alan İbrahim (as) kıssası, gerek de yüce Allah’ın cahiliye ehline yönelttiği itirazlar; aklı, kalbi ve duyguları doyuran etkili hüccetlerle doludur. Surenin ifadesiyle “Huccetullahi’l Baliğa” pratik örnekler üzerinden mümine öğretilmekte; hüccetini etkili, açık ve anlaşılır kılmasının yolları talim edilmektedir.
