Varoluşçuluk
Jean-Paul SartreVaroluşçuluk Gönderileri
Varoluşçuluk kitaplarını, Varoluşçuluk sözleri ve alıntılarını, Varoluşçuluk yazarlarını, Varoluşçuluk yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
"Bunaltı" deyince ne anlaşılıyor?
Varoluşçular yürekten karşılık verirler: "İnsanlık bunaltıdır!" derler. Bunun anlamı şudur: Bağlanan ve yalnızca olmak istediği kimseyi değil, bir yasa koyucu olarak bütün insanlığı seçen kişi, o derin ve tümel sorumluluk duygusundan kurtulamaz. Doğrusu, birçoğu bu sıkıntıyı yaşamazlar. Ana biz yine de şunu öne süreceğiz: Onlar, bunaltılarını maskeleyerek ondan kaçarlar.
Sayfa 42Kitabı okuyor
Tanrı yoksa, hiç olmazsa "varoluşçu özden önce gelen" bir varlık vardır. Bu varlık, bir kavrama göre tanımlanamazdan, belirlenmezden önce de vardır. Bu varlık insandır. Heidegger'in deyişiyle "insan gerçeği"dir.
Varoluş, özden önce gelir. İyi, ama ne demektir bu? Şu demektir: İlkin insan vardır; insan önce dünyaya gelir, var olur, ondan sonra tanımlanıp belirlenir, özünü oraya çıkarır.
Sayfa 39Kitabı okuyor
"Varoluş özden önce gelir."
...
Neye yarayacağını bilmeden kağıt keseceği yapmaya kalkan bir kimse tasarlanamaz. Bu demektir ki kağıt keseceğinin özü onun varlaşmasından önce gelir. Karşımda şöyle bir kitabın ya da böyle bir kağıt keseceğinin buluşunuşu önceden belirlenmiştir. Burada dünyanın teknik görünümü ile karşılaşıyoruz. Bu görüme bakarak, "Yapış, varoluştan önce gelir," diyebiliriz.
Yaratıcı bir Tanrıyı bile çoğu zaman yüksek bir zanaatçı olarak tasarlarız. Tanrıyı zanaatçıya benzetiriz. Benimsediğimiz öğreti hangisi olursa olsun yine de biz iradenin az çok anladığı izlediği, hiç olmazsa onunla birlikte yürüdüğünü kabul ederiz.
#yaşasınromantiklik :)
Sakın kurulu düzene karşı gelmeyiniz, iktidara kafa tutmayınız, çizmeden yukarı çıkmayınız, uslu olunuz!
Çünkü bir geleneğe yaslanmayan her eylem romantikliktir.
İnsan, kendisine sürekli bir varoluş özgürlüğü verilmiş bir varlıktır, özü olmayan bir varlık.
Bu durumdan dolayı seçiş, tasarı ve sorumluluk ona hayatın gerçek, benliğine uygun değerleri olarak görünürler.
Bilmek isteriz:
Şu bizi aşan evreni bir bakışta kavramak, ölçüp biçmek elimizde midir, değil midir?
Böylesi bir evrende yaşayabilir miyiz, yaşayamaz mıyız?
#Sartre
Birbirine karşıt öğretilerin çatışması ya da çökmesi, düşman bir dünyada aklın uğradığı şaşkınlık, kişioğlunun içine düştüğü kargaşa -bütün bunlar- aşırı bir düzen ve doğru bir inanç susuzluğu doğurur bizde.
Bir fizik yasası:
Bir sistemin toplam gücü, onu oluşturan parçasal güçlerin toplamından daha yüksektir.
Bir şeyin tanımlanamaması yok olduğunu göstermez. Nitekim aşkı, şiiri, elektriği de tanımlayamıyoruz ama yok da sayamıyoruz.
Sartre diyor ki;
Varoluşçuluk insancılık değildir, tam tersine, insanlık ve özgürlük düşmanı bir akımdır.
Sayfa 17
“İnsan yapılması gereken bir seçimdir.” diyorsunuz. Çok güzel. İnsan, her şeyden önce, şu andaki varlıktır. Doğal gerekirciliğin dışında bir varlık. Kişioğlu özünü önceden belirleyemez, onu bireysel yaşama işlevi içinde kazanır. Bunun üstünde bir insan doğası yoktur, ancak belli bir anda verilmiş özgür bir varoluş vardır.
İnsan, bir girişimler zinciridir.
Öğüt verecek kimseyi seçmekle insan kendini seçer.
Sayfa 52 - Say YayınlarıKitabı okudu